Η 16η Μαρτίου ήταν η ημέρα που ένας μικροσκοπικός ιός έφερε το χρηματοπιστωτικό σύστημα στο χείλος του τελους. Λίγοι συνειδητοποίησαν πόσο κοντά ήταν … το τελος.
Μια επείγουσα κλήση έφτασε στον Ronald O’Hanley, διευθύνοντα σύμβουλο της State Street Corp., καθώς καθόταν στο γραφείο του στο κέντρο της Βοστώνης. Ήταν 8 π.μ. τη Δευτέρα 16 Μαρτίου.
Ένας ανώτερος αναπληρωτής του είπε ότι οι εταιρικοί ταμίες και οι διαχειριστές συντάξεων, πανικοβλημένοι από την αυξανόμενη οικονομική ζημιά από την πανδημία Covid-19, αντλούσαν δισεκατομμύρια δολάρια από ορισμένα κεφάλαια της χρηματαγοράς. Αυτό ανάγκαζε τα κεφάλαια να προσπαθήσουν να πουλήσουν μερικά από τα ομόλογα που κατείχαν.
Αλλά δεν υπήρχαν σχεδόν καθόλου αγοραστές. Όλοι ξαφνικά ήταν απελπισμένοι για μετρητά.
Αυτός και ο αναπληρωτής, εκτελεστικός διευθυντής περιουσιακών στοιχείων Cyrus Taraporevala, είχαν μιλήσει το προηγούμενο βράδυ, παλεύοντας με το πώς οι επενδυτές θα ανταποκρίνονταν σε μια έκτακτη μείωση επιτοκίου από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα.
Τώρα, είχαν την απάντησή τους. Στα 34 χρόνια της χρηματοδότησής του, ο κ. O’Hanley είχε ξεπεράσει πολλές καταστροφές, αλλά ποτέ δεν ήταν κάτι τέτοιο. «Η αγορά φοβάται τα χειρότερα» του είπε ο κ. O’Hanley.
Ο Dow Jones Industrial Average σημείωσε πτώση σχεδόν 13% εκείνη την ημέρα, η δεύτερη μεγαλύτερη πτώση μιας ημέρας στην ιστορία. Η μεταβλητότητα του χρηματιστηρίου αυξήθηκε σε ρεκόρ υψηλό. Οι επενδυτές προσπάθησαν να ξεφορτώσουν ακόμη και ασφαλή ομόλογα. Εταιρείες και κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχαναν την πρόσβαση στις αγορές δανεισμού στις οποίες βασίζονται για τη δημιουργία μισθοδοσίας και την κατασκευή σχολείων.
Τα κορυφαία κεφάλαια της αγοράς χρήματος που ανήκουν σε μεγάλους θεσμικούς επενδυτές και αγοράζουν πολύ βραχυπρόθεσμο εταιρικό χρέος – συνήθως ασφαλές και βαρετό – είχαν εκροές 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων την εβδομάδα που έληξε την Τετάρτη, δήλωσε η εταιρεία χρηματοοικονομικών δεδομένων Refinitiv. Περίπου 56 δισεκατομμύρια δολάρια σε χρήματα πελατών διέφυγαν από ομόλογα.
Τα επιτόκια του βραχυπρόθεσμου εταιρικού χρέους αυξήθηκαν, κορυφώνοντας στις 25 Μαρτίου στις 2,43 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από το επιτόκιο των ομοσπονδιακών κεφαλαίων – το υψηλότερο από τον Οκτώβριο του 2008, σύμφωνα με την Federal Reserve Bank του St. Louis.
Το χρηματοπιστωτικό σύστημα έχει υποστεί πολλές πιστωτικές κρίσεις και συντριβές της αγοράς, και οι αναμνήσεις των κρίσεων του 1987 και του 2008 έθεσαν ένα υψηλό φραγμό για τη λειτουργία της αγοράς. Όμως οι μακροχρόνιοι επενδυτές και όσοι ζουν στη Wall Street λένε ότι τα μέσα Μαρτίου του τρέχοντος έτους τα πράγματα ήταν πολύ πιο σοβαρά. Επιπλέον, οι πιέσεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα ήταν ευρύτερες από ό, τι είδαν πολλοί.
«Η οικονομική κρίση του 2008 ήταν ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα σε αργή κίνηση», δήλωσε ο Adam Lollos, επικεφαλής της βραχυπρόθεσμης πίστωσης της Citigroup Inc. «Αυτό ήταν σαν, Boom!»
Ένα φράγμα κυβερνητικών προγραμμάτων έχει τραβήξει το σύστημα από την κατάρρευση. Αυτός ο απολογισμός του τι συνέβη σε μια από τις χειρότερες μέρες που έχουν δει ποτέ οι χρηματοπιστωτικές αγορές, από πολλά στελέχη, διαχειριστές χρημάτων και βετεράνους της Wall Street που έζησαν, δείχνει γιατί η προσπάθεια διάσωσης ήταν τόσο επείγουσα.
Οι περισσότεροι επενδυτές περίμεναν από την κεντρική τράπεζα να ανακοινώσει την τελευταία της απάντηση στην κρίση την επόμενη Τετάρτη. Αντ ‘αυτού, ανακοίνωσε στις 5 μ.μ. εκείνο το απόγευμα ότι μείωσε τα επιτόκια και σχεδίαζε να αγοράσει 700 δισεκατομμύρια δολάρια σε ομόλογα για να βοηθήσει να ξεκλειδώσουν τις αγορές.
Ο κ. O’Hanley ήταν σε καλή κατάσταση για να δει την κρίση να ξεδιπλώνεται. Η τράπεζά του παρέχει ζωτικής σημασίας, εάν είναι ανεπιτήδευτες, διοικητικές και λογιστικές υπηρεσίες για τους περισσότερους από τους μεγαλύτερους επενδυτές του κόσμου και διαχειρίζεται τρισεκατομμυρια δολαρίων.
Οι εταιρείες και οι διαχειριστές συντάξεων στηρίζονται από καιρό σε κεφάλαια χρηματαγοράς που επενδύουν σε βραχυπρόθεσμες συμμετοχές εταιρικών και δημοτικών χρεών που θεωρούνται αρκετά ασφαλείς και ρευστές ώστε να χαρακτηριστούν ως «ισοδύναμα μετρητών». Λειτουργούν σχεδόν σαν έλεγχος λογαριασμών – βοηθώντας τις επιχειρήσεις να διαχειρίζονται τη μισθοδοσία, να πληρώνουν μισθώσεις γραφείου και να μετακινούν μετρητά για να χρηματοδοτούν τις καθημερινές τους δραστηριότητες.
Όμως εκείνη τη Δευτέρα, οι επενδυτές δεν πίστευαν πλέον ότι ορισμένα χρηματικά ταμεία μοιάζουν καθόλου με μετρητά. Καθώς έβγαλαν τα χρήματά τους, οι διαχειριστές αγωνίστηκαν να πουλήσουν ομόλογα για να ανταποκριθούν στις εξαγορές.
Θεωρητικά, θα έπρεπε να υπήρχαν κάποιες προσφορές στο σύστημα. Οι ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ είχαν ξαναγράψει τους κανόνες σχετικά με τα χρηματικά κεφάλαια μετά την οικονομική κρίση του 2008, αντικαθιστώντας την σταθερή τους τιμή με μια κυμαινόμενη τιμή που κινήθηκε με την αξία των συμμετοχών τους. Οι αλλαγές ξεπέρασαν τον πανικό που θα μπορούσε να προκύψει όταν η τιμή ενός ταμείου «σπάσει τα χρήματα», όπως είχε ένα σημαντικό κεφάλαιο το 2008.
Αλλά οι κανόνες δεν μπορούσαν να σταματήσουν μια επίθεση πανικού όπως αυτή. Οι φήμες κυκλοφόρησαν ότι ορισμένοι από τους αντιπάλους της State Street θα αναγκαστούν να στηρίξουν τα χρήματά τους. Μέσα σε λίγες μέρες, τόσο η Goldman Sachs Group Inc. όσο και η Bank of New York Mellon Corp. παρενέβησαν για να αγοράσουν περιουσιακά στοιχεία από τα χρήματά τους. Και οι δύο εταιρείες αρνήθηκαν να σχολιάσουν.
Αυτά ήταν κακά νέα για όχι μόνο αυτά τα κεφάλαια και τους επενδυτές τους, αλλά και για τις χιλιάδες εταιρείες και κοινότητες που εξαρτώνται από τις βραχυπρόθεσμες αγορές δανείων για να πληρώσουν τους υπαλλήλους τους. «Αν τα σκουπίδια δεσμεύονται, οι άνθρωποι μπορούν να το εξορθολογίσουν», είπε ο κ. O’Hanley. “Υπάρχει πολύ λίγη ικανότητα εξορθολογισμού του προβλήματος σε μετρητά.”
Μια μονάδα επενδύσεων χρέους της Prudential Financial Inc., μιας από τις μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρείες στον κόσμο, αντιμετώπιζε επίσης θεμα με κανονικά ασφαλή χρεόγραφα.
Όταν οι έμποροι στο PGIM Fixed Income προσπάθησαν εκείνη τη Δευτέρα να πουλήσουν μια παρτίδα βραχυπρόθεσμων ομολόγων που εκδόθηκαν από εταιρείες με υψηλή βαθμολογία, βρήκαν λίγοι αγοραστές. Και οι τράπεζες ήταν απρόθυμες να μπουν ως μεσάζοντες.
«Η κοινότητα μεσίτη-εμπόρων ήταν παγωμένη», δήλωσε ο Michael Collins, ανώτερος διευθυντής σταθερού εισοδήματος στην PGIM. «Ήταν τόσο κακό όσο σε οποιοδήποτε σημείο κατά τη διάρκεια της μεγάλης οικονομικής κρίσης».
Σε όλη τη χώρα στη Νότια Καλιφόρνια, ο επικεφαλής του γραφείου διαπραγμάτευσης χρεών στην εταιρεία επενδύσεων Capital Group Cos., Vikram Rao, προσπάθησε να κατανοήσει τη δυσλειτουργία.
Ο κ. Ράο, ο οποίος δούλευε εξ αποστάσεως εκείνη τη Δευτέρα, κατέβηκε στα 20 σκαλοπάτια στο γραφείο του στις 4:30 π.μ. για να ανακαλύψει ότι οι αγορές χρέους ήταν ήδη σε αταξία. Άρχισε να καλεί τα ανώτερα στελέχη της Wall Street που γνώριζε σε πολλές από τις μεγάλες τράπεζες.
Τα στελέχη του είπαν ότι η έκτακτη πτώση επιτοκίων της Fed της Κυριακής προκάλεσε συμβάσεις ανταλλαγής επιτοκίου υπέρ των τραπεζών. Οι εταιρείες είχαν κλειδώσει τα πολύ χαμηλά επιτόκια στις μελλοντικές πωλήσεις χρέους κατά το προηγούμενο έτος. Όμως, όταν τα επιτόκια μειώθηκαν ακόμη περισσότερο, οι εταιρείες όφείλαν ξαφνικά επιπλέον ασφάλεια.
Εκείνη τη Δευτέρα, οι τράπεζες έπρεπε να λογοδοτήσουν για όλες αυτές τις νέες εγγυήσεις ως περιουσιακά στοιχεία στα βιβλία τους.
Έτσι, όταν ο κ. Rao κάλεσε ανώτερα στελέχη για μια εξήγηση για το γιατί δεν θα πραγματοποιούσαν συναλλαγές, είχαν το ίδιο πρόβλημα: Δεν υπήρχε χώρος για να αγοράσουν ομόλογα και άλλα περιουσιακά στοιχεία και εξακολουθούν να συμμορφώνονται με τις αυστηρότερες οδηγίες που επέβαλαν οι ρυθμιστικές αρχές μετά την προηγούμενη οικονομική κρίση.
Με άλλα λόγια, οι κεφαλαιακοί κανόνες που αποσκοπούν στο να καταστήσουν ασφαλέστερο το χρηματοπιστωτικό σύστημα , τουλάχιστον σε αυτήν την περίπτωση, άρχισαν αποστραγγίζουν τη ρευστότητα από τις αγορές.
Ταυτόχρονα, η άνοδος της μεταβλητότητας των χρηματιστηριακών αγορών, μαζί με την πτώση των τιμών των ενυπόθηκων ομολόγων, είχε συμπιέσει περιθώρια κέρδους σε πολλά επενδυτικά ταμεία. Οι πρόσθετες εγγυήσεις που οφείλουν οι τράπεζες καταγράφηκαν επίσης ως περιουσιακά στοιχεία, προσθέτοντας δισεκατομμύρια στο πρόβλημα.
Το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της Fed, που παρουσιάστηκε την Κυριακή, είχε διαθέσει περίπου 200 δισεκατομμύρια δολάρια για αγορές ενυπόθηκων ομολόγων. Όμως τη Δευτέρα, οι διαχειριστές ομολόγων ανακάλυψαν ότι οι αγορές της Fed, ενώ ήταν καλοπροαίρετες, δεν ήταν αρκετες.
Jerome Powell, chairman of the U.S. Federal Reserve, at a news conference in Washington, D.C.
«Την πρώτη μέρα, η Fed εξαγοράστηκε πλήρως από την αγορά», δήλωσε ο Dan Ivascyn, ο οποίος διαχειρίζεται ένα από τα μεγαλύτερα ομόλογα του κόσμου και υπηρετεί ως επικεφαλής επενδύσεων στην Pacific Investment Management Co. «Εκεί είναι το REITs και άλλα μοχλευμένα στεγαστικά δάνεια τα προϊόντα άρχισαν να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. “
Εκείνη την Τρίτη, η UBS Group AG έκλεισε δύο exchange-traded notes που συνδέονται με επενδυτικά καταστήματα ενυπόθηκων ακινήτων. Μέχρι την Παρασκευή, ένα στεγαστικό ταμείο που διαχειρίζεται η εταιρεία hedge-fund Angelo Gordon & Co. είχε προειδοποιήσει τους δανειστές της ότι δεν θα ήταν σε θέση να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του για μελλοντικές κλήσεις περιθωρίου.
Οι τρομοκρατημένοι επενδυτές διέκοψαν το δημοτικό χρέος , οι ασφαλιστές ακύρωσαν συμφωνίες αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων και ο νέος δανεισμός σταμάτησε. Υπήρχε λιγότερη έκδοση ομολόγων την εβδομάδα της 16ης Μαρτίου από οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, των τρομοκρατικών επιθέσεων του 2001 ή της εβδομάδας της Μαύρης Δευτέρας του 1987, σύμφωνα με τα στοιχεία του Refinitiv, προσαρμοσμένα για τον πληθωρισμό.
Για αυτές τις λίγες μέρες τον Μάρτιο, οι επενδυτές έχασαν την πίστη τους στη δημόσια υποδομή της Αμερικής.
Καθώς τα σχολεία και τα πανεπιστήμια έκλεισαν και αδειάστηκαν τα αεροδρόμια και τα μέσα μαζικής μεταφοράς, η αγορά άρχισε να αμφισβητεί τι στο παρελθόν θεωρούνταν επιχρυσωμένα στοιχήματα στους βασικούς θεσμούς που συνθέτουν τη ζωή της κοινότητας στη χώρα.
Το βαθύ πρόβλημα στην αγορά ήταν ξεκάθαρο νωρίς το πρωί της 16ης Μαρτίου.
Ο πανικός ρευστότητας χτύπησε γρήγορα και στο χρηματιστήριο. Ο Thomas Peterffy, πρόεδρος της Interactive Brokers Group, μια ηλεκτρονική χρηματιστηριακή εταιρεία που είναι δημοφιλής, είχε πρόβλημα να κοιμηθεί την Κυριακή το βράδυ. Ττο iPhone του είχε μια τρομερή ενημέρωση για το πού διαπραγματεύονταν τα μελλοντικά συμβόλαια. Έπεσαν 5%, το μέγιστο επιτρεπόμενο σε μία συνεδρία.
Μέχρι τη στιγμή που ο κ. Peterffy άρχισε να εργάζεται τη Δευτέρα το πρωί από το σπίτι του στο Palm Beach της Φλόριντα, πολλοί επενδυτές είχαν αναγκαστεί να πουλήσουν τις θέσεις τους επειδή δεν είχαν αρκετά χρήματα για να τις διατηρήσουν.
Επανειλημμένα ρώτησε την ομάδα του πόσο μεγάλες ήταν οι απώλειες στους λογαριασμούς των πελατών, ποια στοιχήματα είχαν προκύψει και πόσα χρήματα θα μπορούσαν να έχουν οι Interactive Brokers εάν δεν τα πήγαν καλά.
«Καθώς συνεχίστηκε η μέρα, όλο και περισσότερες [θέσεις] εκκαθαρίστηκαν», είπε ο κ. Peterffy.
Προσθέτοντας την αναταραχή, ο κ. Peterffy είπε, ήταν τα στοιχήματα επιλογών ενάντια στην αστάθεια.
Για περισσότερο από μια δεκαετία, οι αγορές ήταν γενικά ήρεμες. Ένα πολύ δημοφιλές στοίχημα για μεγάλους και μικρούς επενδυτές ήταν ότι θα παρέμεναν έτσι. Αλλά η μεταβλητότητα είχε αυξηθεί από τα τέλη Φεβρουαρίου. Μέχρι τις 16 Μαρτίου, ήταν Αρμαγεδδών.
Ο δείκτης μεταβλητότητας Cboe, γνωστός ως «μετρητής φόβου» της Wall Street, σημείωσε άνοδο κατά τη διάρκεια της ημέρας και έκλεισε στο υψηλότερο επίπεδο με ρεκόρ 82,69.
Ενώ η Cboe είχε στείλει τους περισσότερους υπαλλήλους της να εργαστουν από το σπίτι εκείνη την εβδομάδα, ο κ. Isaacson πήγε στα γραφεία της εταιρείας στο Κάνσας Σίτι τη Δευτέρα για να παρακολουθήσει την αγορά μαζί με το προσωπικό τεχνολογίας.
Οι μελλοντικές πωλήσεις μετοχών δεν υποχώρησαν ποτέ, οπότε οι επιλογές που συνδέονται με το ίδιο σημείο αναφοράς παρέμειναν σε κλειδαριά όλο το πρωί της Δευτέρας, περιμένοντας το άνοιγμα των 9:30 π.μ. Μέχρι τότε, ο κ. Isaacson και η ομάδα του ήξεραν τι θα ερχόταν στη συνέχεια: «Η αγορά θα είχε ένα ταραχώδες άνοιγμα», είπε.
Ορισμένες επιλογές άνοιξαν εγκαίρως μόνο για να σταματήσουν ένα δευτερόλεπτο αργότερα, όταν η πώληση στο χρηματιστήριο ενεργοποίησε τον διακόπτη.
«Ήταν ένα από τα πιο έντονα πρωινά της καριέρας μου», είπε ο κ. Isaacson.
Η εταιρεία Malachite Capital Management, μια εταιρεία hedge-fund της Νέας Υόρκης, δεν τα κατάφερε την Τρίτη. Στις 17 Μαρτίου, η εταιρεία δήλωσε ότι θα κλείσει, κατηγορώντας τις «ακραίες δυσμενείς συνθήκες της αγοράς των τελευταίων εβδομάδων».
Οι απώλειες ήταν επίσης ακραίες για άλλους που διαπραγματεύθηκαν με μεταβλητότητα. Στην εταιρεία JD Capital Management LLC, μια εταιρεία αμοιβαίων κεφαλαίων αντιστάθμισης που ιδρύθηκε από τον βετεράνο της Goldman Sachs J. David Rogers, το Tempo Volatility Fund της εταιρείας έχασε 75% ή περισσότερο για το μήνα Μάρτιο.
Την ίδια Δευτέρα, οι επενδυτές της Allianz Global Investors, ένας βραχίονας διαχείρισης χρημάτων του γερμανικού ασφαλιστικού γίγαντα, αγωνίζονταν να αναδιαρθρώσουν τη δική τους παρτίδα καταστροφικών επιλογών.
Τα αμοιβαία κεφάλαια της Allianz Structured Alpha ήταν μεγάλος πωλητής ασφάλισης έναντι της πώλησης στην αγορά βραχυπρόθεσμα και αγοραστής μακροπρόθεσμα. Η στρατηγική παρήγαγε ένα σταθερό εισόδημα, καθώς το αμοιβαίο κεφάλαιο συγκέντρωσε ασφάλιστρα από επενδυτές που αντιστάθμισαν την ύφεση. Τα κεφάλαια ενδέχεται να χάσουν χρήματα για ένα μήνα κατά τη διάρκεια της πώλησης καθώς αναδιάρθρωσαν αυτές τις βραχυπρόθεσμες συναλλαγές, δήλωσε ο Greg Tournant, διευθυντής χαρτοφυλακίου κεφαλαίων, κατά τη διάρκεια ενός βίντεο μάρκετινγκ του Μαΐου 2016, αλλά με την πάροδο του χρόνου κέρδισαν χρήματα.
Όταν η μεγάλη καταιγίδα έφτασε τον Μάρτιο, ωστόσο, η στρατηγική δεν λειτούργησε.
Καθώς τα συμβόλαια επιλογών άλλαξαν δραματικά, οι διευθυντές της Allianz προσπάθησαν να αναδιαρθρώσουν τις συναλλαγές τους. Η χρηματιστηριακή αγορά ήταν νευρική με ρυθμό που δεν περίμεναν οι διαχειριστές.
Στις 25 Μαρτίου, η Allianz ενημέρωσε τους επενδυτές ότι δύο από τα αμοιβαία κεφάλαια Structured Alpha hedge που διαχειρίστηκαν σχεδόν 2,3 δισεκατομμύρια δολάρια θα εκκαθαριστούν.
Τα στελέχη της Allianz είπαν στους επενδυτές ότι ένα από τα κεφάλαια είχε μειωθεί κατά περίπου 97% από την αρχή του έτους, είπε ένα άτομο εξοικειωμένο με το θέμα.
Ακόμα και μετά από μια τηλεδιάσκεψη της Allianz στις 25 Μαρτίου, ορισμένοι επενδυτές δεν ήταν ακόμα σίγουροι τι ακριβώς πήγε στραβά.
H Allianz δεν τους είπε πόσα χρήματα θα έπαιρναν ή πότε να τα περιμένουν. Ένας επενδυτής είπε ότι περιμένει ακόμα…
