Της Δήμητρας Καδδά
Στις 9 Φεβρουαρίου έχει προγραμματιστεί να συναντηθούν στις Βρυξέλλες υπό τον Τόμας Βίζερ οι επικεφαλής των θεσμών και οι εκπρόσωποι των ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης για τη σύνοδο του EWG.
Η συνάντηση που επισήμως προετοιμάζει το Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμη για τα ελληνικά συμφέροντα, καθώς θα αποτελεί ίσως την... τελευταία "προθεσμία" εύρεσης "κοινού τόπου" για να γίνει εφικτή χρονικά μια συμφωνία πριν πιάσει... Μάρτιος.
Το σημείο-κλειδί είναι η επιστροφή των επικεφαλής των κλιμακίων των θεσμών στην Αθήνα για να υπάρξει η πρώτη τεχνική συμφωνία. Η απόφαση αυτή δεν ελήφθη την Πέμπτη, στις μαραθώνιες διαβουλεύσεις που έγιναν στο περιθώριο του Eurogroup (τόσο κατά τις επίσημες συναντήσεις των θεσμών με το δίδυμο των κ.κ. Τσακαλώτου-Χουλιαράκη όσο και στις τεχνικές διαβουλεύσεις που έλαβαν χώρα).
Και πλέον ο χρόνος λιγοστεύει. Θεωρείται ότι αν δεν "κατέβουν" οι θεσμοί στην Αθήνα (σε επίπεδο επικεφαλής) εγκαίρως, ο Φεβρουάριος ουσιαστικά "χάνεται", με το Eurogroup να είναι ορισμένο για τις 20/2, και μετά θα αρχίσει το "τροχάδην" στην... παράταση με πηγές των θεσμών πάντως να θεωρούν πολιτικά εφικτή μια λύση και μέσα στον Μάρτιο.
Τα 3 πρώτα "ραντεβού"
Ουσιαστικά οι "ζυμώσεις" για την επιστροφή των δανειστών έχουν ήδη ξεκινήσει και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Και προετοιμάζουν τα πρώτα μεγάλα "ραντεβού" των επόμενων ημερών: τη σύνοδο της 31ης Ιανουαρίου, της 3ης και της 6ης Φεβρουαρίου.
* Η πρώτη συνάντηση, πιθανότητα μέσω τηλεδιασκέψεως, θα γίνει σε επίπεδο στελεχών που μετέχουν και στο EWG, αλλά επισήμως, σύμφωνα με πληροφορίες, θα έχει συγκεκριμένο "τεχνικό" θέμα, την έκθεση του ΔΝΤ για την Ευρωζώνη (βάση του άρθρου 4). Ωστόσο, στο περιθώριο θα επιχειρηθεί να υπάρξει ζύμωση για το ελληνικό ζήτημα.
* Το επόμενο ραντεβού είναι πολιτικό. Στη Σύνοδο Κορυφής της 3ης Φεβρουαρίου στη Μάλτα, που αποτελεί συνέχεια της διάσκεψης κορυφής της Μπρατισλάβας (του Σεπτεμβρίου 2016), η οποία ξεκίνησε έναν πολιτικό προβληματισμό σχετικά με το μέλλον της ΕΕ μετά το Brexit, το ελληνικό ζήτημα θα επιχειρηθεί να τεθεί στο περιθώριο των επαφών.
* Στόχος είναι παράλληλα με άλλες πρωτοβουλίες να προετοιμαστεί το έδαφος για τη σύνοδο του ΔΝΤ στις 6 Φεβρουαρίου για την Ελλάδα (θα συζητηθούν οι δύο εκθέσεις, η πρώτη για την πορεία της οικονομίας, τα μέτρα σε αφορολόγητο/συντάξεις, τα πλεονάσματα και το χρέος που θεωρείται μη βιώσιμο και η δεύτερη για τον απολογισμό του 2ου μνημονίου που έληξε το 2015).
Το ΔΝΤ θα πρέπει να δώσει στον κ. Τόμσεν και στην κυρία Βελκουλέσκου την "εντολή" να διαπραγματευθούν για τον "κοινό τόπο". Και με αυτήν την "εντολή" να οδεύσουν στο EWG που θα ακολουθήσει στις 9/2.
Η ευελιξία
Βεβαίως οι δανειστές δείχνουν και ψήγματα "ευελιξίας":
* στη μείωση της αξίας των μέτρων που θα ζητηθούν (μέσα από τον επαναϋπολογισμό της επίπτωσης της υπεραπόδοσης του στόχου του 2016) και
* στα έτη επιβολής του 3,5% του ΑΕΠ.
Μάλιστα κάποιες πηγές δεν αποκλείουν να υπάρξει ελαστικότητα και σε κάποια από τα μέτωπα των μεταρρυθμίσεων ονοματίζοντας –σε ένα από τα σενάρια που βρίσκονται στο τραπέζι– ακόμη και το εργασιακό ως το "χωνευτικό" για να καμφθούν οι πολιτικές αντιδράσεις στο εσωτερικό, αν υπάρξει συμφωνία.
Ο επώδυνος συμβιβασμός
Η λήψη νέων μέτρων με "όχημα" τον νέο "κόφτη" αποτελεί το βασικό σημείο τριβής του επώδυνου συμβιβασμού που ακόμη... αναζητείται. Στο Eurogroup αποκαλύφθηκε ότι το ασφαλιστικό αλλά και το φορολογικό παραμένουν ανοικτά, καθώς εξετάζεται το "βάθος" των μεταρρυθμίσεων που έχουν γίνει, βάζοντας στο τραπέζι επιτακτικά μια μείωση του αφορολόγητου ή και των συντάξεων.
Μαζί με το μεγάλο μέτωπο του αφορολόγητου και των συντάξεων παραμένει στο τραπέζι και το υπόλοιπο φορολογικό πακέτο με πληροφορίες -εδώ και εβδομάδες- να αναφέρουν ότι έχουν προταθεί εναλλακτικά παρεμβάσεις στο ΦΠΑ και στις εκπτώσεις δαπανών για να κλείσει το δημοσιονομικό κενό του 2018.
Όσο για τον "κόφτη", η ελληνική πλευρά επιμένει ότι δεν μπορεί να νομοθετήσει εκ των προτέρων μέτρα. Αυτό που σταθερά αντιπροτείνει είναι μια τροπολογία που θα φέρει στη Βουλή για τη "διεύρυνση" του κόφτη όχι μόνο χρονικά αλλά και "εννοιολογικά" με τρόπο που να καλύπτει όλες τις πλευρές.
Αλλά το ΔΝΤ προς το παρόν επιμένει σε εκ των προτέρων νομοθέτηση και η ΕΕ έκανε σαφές ότι θέλει το ΔΝΤ στο πρόγραμμα...
Η διαδικασία
Μαζί με τον "κόφτη" πρέπει να κλείσει όλο το πλέγμα των 80 διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων της δεύτερης αξιολόγησης στο εργασιακό, στην ενέργεια, στις αποκρατικοποιήσεις, στα "κόκκινα" δάνεια, στις αγορές και στα επαγγέλματα. Όλα αυτά θα πρέπει να οδηγήσουν στην πρώτη τεχνική συμφωνία με τα κλιμάκια των θεσμών.
Και μετά θα πρέπει να έρθουν εφαρμοστικοί στη Βουλή... οι οποίοι θα πρέπει να γίνουν πολιτικά και κοινωνικά "ανεκτοί" (ή να γίνουν κάποια από τα μέτρα προαπαιτούμενα για υποδόσεις ή για την τελική πολιτική συμφωνία). Και, όταν ολοκληρωθεί αυτό το "παζλ", θα μπορεί να έρθει η συνολική συμφωνία που ζητά η κυβέρνηση για το χρέος και τη συμμετοχή του ΔΝΤ, αλλά και για τη διαμόρφωση του "διαδρόμου" μετά το 2018. Όλα αυτά στο "καλό" σενάριο μιας συμφωνίας που θα μπορέσει να γίνει αποδεκτή κοινωνικά και πολιτικά από την Αθήνα. Γιατί και τα "εναλλακτικά" σενάρια συζητούνται...
