Της Ελευθερίας Κούρταλη
Τα lockdowns είναι πιθανό να επεκταθούν ή και να ενταθούν στο πρώτο τρίμηνο του 2021 που διανύουμε και ειδικά τον Φεβρουάριο, σε όποιες ευρωπαϊκές χώρες δεν έχει ήδη συμβεί, καθώς τα ημερήσια κρούσματα θα αυξάνονται ενώ ο κίνδυνος του νέου στελέχους του Covid στο Ηνωμένο Βασίλειο (ή άλλου) να εξαπλωθεί στην ήπειρο είναι αυξημένος, κάνοντας ωστόσο την εκστρατεία εμβολιασμού πιο αποτελεσματική.
Αυτό εκτιμά η Citigroup σε νέα της έκθεση όπου εξετάζει τα βήματα που θα κάνει η Ευρώπη προς την έξοδο από την πανδημία. Πάντως όπως εκτιμά, το καλοκαίρι του 2021 θα μοιάζει πολύ με αυτό του 2020.
Πιο αναλυτικά, όπως επισημαίνει, άλλωστε το 2021 μοιάζει και σε γενικές γραμμές, σχεδόν με μια επανάληψη του 2020: Ολόκληρη η ήπειρος ξεκινά τη χρονιά με κάποια μορφή lockdown, αυτή τη φορά για τον έλεγχο ή την πρόληψη της εξάπλωσης του μεταλλαγμένου στελέχους ιού. Ταυτόχρονα, ξεκίνησε ένα πρόγραμμα εμβολιασμού, με την προμήθεια εμβολίων να αυξάνεται αργά καθώς εγκρίνονται νέα εμβόλια. Έτσι, η Citi εξετάζει το πότε ακριβώς μπορεί να επιτευχθεί ένα επίπεδο ανοσίας, πότε μπορούν να αρθούν οι περιορισμοί και ποιος θα είναι ο αντίκτυπος στην κινητικότητα και την οικονομική δραστηριότητα.
Κατά την αμερικάνικη τράπεζα, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο θα έχουν αρκετή ποσότητα εμβολίων για τον εμβολιασμό των ομάδων υψηλού κινδύνου (20% - 25% του πληθυσμού) έως το τέλος του πρώτου τριμήνου και αναμένεται να πετύχουν μίας πρώτης μορφής ανοσία της αγέλης έως το τέλος του δεύτερου τριμήνου. Για την Ε.Ε, η επίτευξη αυτού του "οροσήμου" απαιτεί την έγκριση περισσότερων εμβολίων, ενώ για το Ηνωμένο Βασίλειο, περιλαμβάνει το δυνητικά λιγότερο αποτελεσματικό εμβόλιο της AstraZeneca.
Οι περιορισμοί θα αρχίσουν να αίρονται, όπως σημειώνει η Citi, όταν εμβολιαστούν οι περισσότεροι που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες (20% -25% του πληθυσμού). Δεδομένων των προκλήσεων στη διανομή των εμβολίων, αυτό πιθανότατα δεν μπορεί να συμβεί πριν το τέλος του α’ εξαμήνου στην Ευρώπη, και νωρίτερα, εντός του δεύτερου τριμήνου για το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η αμερικάνικη τράπεζα δεν εκτιμά πως θα υπάρχουν μεγάλες διακρατικές διαφορές όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα της χαλάρωσης των περιορισμών λόγω Covid-19, σε ολόκληρη την ηπειρωτική Ευρώπη. Η πλήρης ανοσία της αγέλης, δηλαδή του 60-70% του πληθυσμού, πιθανότατα θα επιτευχθεί έως το φθινόπωρο και πιθανώς στα τέλη Αυγούστου στο Ηνωμένο Βασίλειο. Νέα στελέχη του ιού ή/και εμβόλια χαμηλής προστασίας μπορεί να καθυστερήσουν την επίτευξη αυτού του ορίου του 60-70%, ωθώντας έτσι και όλο το χρονοδιάγραμμα της επιστροφής προς την κανονικότητα για αργότερα.
Πάντως, όπως τονίζει η Citi, το όριο του εμβολιασμού το 20%-25% του πληθυσμού είναι πιθανό να είναι πιο σημαντικό για την ανάκαμψη της κινητικότητας και της οικονομικής δραστηριότητας από ότι η πλήρης επίτευξη της ανοσίας της αγέλης.
Προς το τέλος του β’ τριμήνου (λίγο νωρίτερα στο Ηνωμένο Βασίλειο), αναμένεται ανάκαμψη της κινητικότητας και, συνεπώς, του ΑΕΠ στα επίπεδα που παρατηρήθηκαν το περασμένο καλοκαίρι (με το ΑΕΠ περίπου 4,5% κάτω από το επίπεδο προ πανδημίας).
Δεδομένου ότι το beta της επίτευξης της ανοσίας της αγέλης στην οικονομική δραστηριότητα είναι πιθανότατα χαμηλότερο από εκείνο των ομάδων υψηλού κινδύνου, κατά την άποψη της Citi, η πλήρης ανάκαμψη της οικονομίας θα καθυστερήσει έως το 2022 τουλάχιστον.
Όπως καταλήγει η αμερικάνικη τράπεζα, συνεπώς "τo καλοκαίρι 2021 = το καλοκαίρι 2020". Οι κυβερνήσεις θα άρουν προσεκτικά τους περιορισμούς μόλις εμβολιαστούν οι ομάδες υψηλού κινδύνου. Εκείνοι που έχουν εμβολιαστεί μπορεί να επιστρέψουν στη φυσιολογική δραστηριότητα γρηγορότερα, αλλά όσοι δεν έχουν εμβολιαστεί μπορεί να περιμένουν περισσότερο - ειδικά αν οι αριθμοί των κρουσμάτων παραμένουν αυξημένοι.
Με αυτά τα δεδομένα, τα επίπεδα οικονομικής δραστηριότητας αυτό το καλοκαίρι μπορεί θα μοιάζουν με αυτά του περασμένου καλοκαιριού.
