Συγκεντρωμένος σε λιγοστά χέρια είναι ο «ανθός» του πλούτου των καταθέσεων των Ελλήνων. Γεγονός το οποίο έρχεται να επιβεβαιωθεί με τον πλέον παραστατικό τρόπο, από ειδική έρευνα που πραγματοποίησε για πρώτη φορά το Ταμείο Εγγύησης των καταθέσεων (ΤΕΚΕ).
Όπως λοιπόν δείχνουν τα στοιχεία, στο 0,6% των λογαριασμών που τηρούνται ανά τράπεζα, εμπεριέχεται το 36,5% του συνόλου των καταθέσεων. Με άλλα λόγια, η οικονομική δύναμη της «ελίτ» των καταθετών είναι σχεδόν…61 φορές μεγαλύτερη σε σύγκριση με το πληθυσμιακό τους μερίδιο.
Η εικόνα της κατανομής των αποταμιευτικών κεφαλαίων, αποτυπώνεται στον περσινό , ετήσιο απολογισμό-ισολογισμό, του φορέα διαχείρισης του συστήματος εγγύησης των τραπεζικών καταθέσεων και επενδυτικών υπηρεσιών. Το ΤΕΚΕ λαμβάνει ώς βάση τις λεγόμενες επιλέξιμες καταθέσεις, στις οποίες μεταξύ των άλλων δεν περιλαμβάνονται αυτές του Δημόσιου τομέα, ούτε κι εκείνες που αφορούν τους ίδιους λογαριασμούς των τραπεζών.
Με αυτά τα δεδομένα, το συνολικό απόθεμα των καταθέσεων αγγίζει τα 161 δισ. ευρώ. Συνακόλουθα, εκείνο που προκύπτει υπολογιστικά είναι ότι το 36,5% των καταθετικών αυτών κεφαλαίων, που είναι στο 0,6% των τραπεζικών λογαριασμών, μεταφράζεται σε …58,8 δισ. ευρώ. Δικαιούχοι των οποίων είναι οι Έλληνες ιδιώτες ώς φυσικά πρόσωπα, καθώς επίσης και οι επιχειρήσεις.
Το Ταμείο Εγγύησης των καταθέσεων, ορίζει ως κορυφαία βαθμίδα της κλίμακας, τα πόσα άνω των 100.000 ευρώ, ανα λογαριασμό. Το ποσοστό των λογαριασμών αυτών υπολογίζεται ανά τράπεζα, χωρίς να γίνεται γνωστή η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε στη συγκέντρωση των στοιχείων της έρευνας.
Ώς εκ τούτου και λαμβάνοντας υπόψη το πιθανότατο ενδεχόμενο της κατανομής αποταμιευτικών κεφαλαίων σε περισσότερες από μία τράπεζες, μπορεί να «κρύβονται» διαφοροποιήσεις. Κυρίως σε ότι αφορά τις βαθμίδες «αξιολόγησης» των λογαριασμών, το συνολικό περιεχόμενο των οποίων μπορεί να είναι στην πραγματικότητα μεγαλύτερο από αυτό που φαίνεται ανά τράπεζα. Από την άλλη πλευρά δεν διευκρινίζεται, ούτε το πώς μετρήθηκαν οι κοινοί λογαριασμοί.
Η έρευνα του ΤΕΚΕ και το πάζλ για την «ελίτ» των καταθετών
Το ΤΕΚΕ, επίσης δεν προχωρά σε περαιτέρω ποσοτικοποιήσεις, έτσι ώστε να απεικονιστεί αριθμητικά η καταθετική «ελίτ».
Από τα στοιχεία της τραπέζης της Ελλάδος, προκύπτει ότι το σύνολο των λογαριασμών στο εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα, φτάνει στα 35,8 εκατομμύρια… Αν συνυπολογιστεί ο πληθυσμός της χώρας ( 10,8 εκατ. μόνιμοι κάτοικοι) καθώς επίσης και ο αριθμός των επιχειρήσεων ( περίπου 700.000) τότε η ανά κεφαλήν αναλογία είναι 3 λογαριασμοί καταθέσεων.
Επίσης αν προβληθεί το 0,6% των λογαριασμών στο γενικό σύνολο, προκύπτει ότι σχεδόν 215.000 από αυτούς απαρτίζουν το «ρετιρέ» των καταθετών, καθώς έχουν πάνω από 100.000 ευρώ αποταμιευτικά διαθέσιμα ο καθένας. Είτε ανήκει σε Έλληνες ιδιώτες (αλλά και ξένους) είτε σε επιχειρήσεις, οι συνολικές καταθέσεις των οποίων ήταν στα τέλη του 2020, περί τα 37 δισ. ευρώ.
Από τη στιγμή κατά την οποία η πρώτη κατηγορία των καταθετών συγκεντρώνει 58,8 δισ. εν συνόλω, τότε τα «ανα κεφαλήν» διαθέσιμα υπολογίζονται στην περιοχή των 273 χιλιάδων ευρώ. Όλα αυτά βεβαίως ενδεικτικά και μόνο, αφού οι αστερίσκοι και οι εν γένει προσεγγίσεις να αποκλίνουν από την πραγματικότητα. Άλλωστε μέχρι τώρα δεν έχει αναλυθεί επίσημα και τόσο διεξοδικά η «μορφολογία» των καταθέσεων στην Ελλάδα.
Όλα τα δεδομένα για τους… πληβείους
Όπως και να’ χει στην έρευνα του Ταμείου Εγγύησης των καταθέσεων, δεν υπάρχουν μόνο οι…πατρίκιοι αλλά και οι πληβείοι. Καθώς με την οικονομική έννοια του όρου, καταθέσεις μέχρι 1.000 ευρώ έχει το 71,9% των τηρουμένων ανά τράπεζα λογαριασμών. Που με τη σειρά τους ελέγχουν το μόλις 1,7% των καταθέσεων, υπολογιζόμενης αξίας 2,7 δισ. ευρώ. Κάτι που σημαίνει πώς αυτή η συγκεκριμένη κατηγορία καταθετών έχει 42 φορές μικρότερη κεφαλαιακή δύναμη από ότι το πληθυσμιακό τους εκτόπισμα…
Και στην περίπτωση αυτή όμως (όπως και σε όλες τις άλλες) οι πιθανές καταθέσεις σε περισσότερες τράπεζες είναι σε θέση να ανεβάσουν (αθροιστικά) την πραγματική στάθμη των καταθέσεων ανα λογαριασμό. Ενδεχόμενο σφόδρα πιθανόν και ειδικά σε ότι αφορά τα ανά δικαιούχο αποταμιευτικά δεδομένα, στην περίπτωση που αυτός έχει πολλούς λογαριασμούς. Το τι διαφοροποιήσεις ενδέχεται να υπάρχουν δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να προσδιοριστεί, αλλά μάλλον το ποσοστό των …πληβείων, θα πρέπει να είναι χαμηλότερο από το σχεδόν «επτά στους 10», που φαίνεται τώρα.
Χωρίς επίσης ουσιαστικό αποτέλεσμα είναι και η απόπειρα αναγωγής στο γενικό σύνολο των λογαριασμών που έχει στα στοιχεία της η τράπεζα της Ελλάδος. Καθώς οδηγεί σε ένα πέλαγος…25,7 εκατ. λογαριασμών. Ενδεικτικά και μόνο, αν διαιρεθεί το συνολικό απόθεμα των μικρών καταθετών ( 2,7 δισ.) με 500 ευρώ υπόλοιπο ανα λογαριασμό, δίνει ένα μέγεθος της τάξεως των 5,4 εκατ. λογαριασμών, για τους Έλληνες ιδιώτες.
Οι άλλες τρείς καταθετικές βαθμίδες
Πέραν τούτων και με βάση την έρευνα του ΤΕΚΕ, καταθέσεις από 1.001-5.000 ευρώ έχει το 13,8% των τραπεζικών λογαριασμών, οι οποίοι και κατέχουν το 6,5% των καταθέσεων. Όπερ εστί μεθερμηνευόμενο περί τα 10,5 δισ. ευρώ.
Ακολουθεί η κατηγορία που εκφράζει το 12,5% των λογαριασμών, με τραπεζικές καταθέσεις από 5.001-50.000 ευρώ, η οποία λόγω του μεγάλου οικονομικού εύρους, συγκεντρώνει το 38,9% των καταθέσεων. Δηλαδή 62,6 δισ. ευρώ εν συνόλω.
Στην αμέσως ανώτερη βαθμίδα είναι οι καταθέτες με ποσά από 50.001-100.000 ευρώ, των οποίων οι τραπεζικοί λογαριασμοί αντιστοιχούν στο 1,2% του συνόλου. Ελέγχουν όμως το 16,4% των καταθέσεων, ήτοι 26,4 δισ. ευρώ.
Στο υποθετικό σενάριο που οι μέσες καταθέσεις αυτής της κατηγορίας είναι στα 75.000 ευρώ, ανάγονται με βάση το ύψος των καταθέσεων, σε 352 χιλιάδες λογαριασμούς. Αντίστοιχα με καταθετικό μέσο όρο τα 26.000 της αμέσως προηγούμενης κατηγορίας, προκύπτει ένα δυνητικό πλήθος 2,3 εκατ. τραπεζικών λογαριασμών. Κατανεμημένων και στις δύο αυτές περιπτώσεις σε ιδιώτες και επιχειρήσεις, στις οποίες και πάλι εκφράζονται φυσικά πρόσωπα.
Ούτως ή άλλως οι καταθέσεις είναι υποσύνολο των περιουσιακών στοιχείων των Ελλήνων. Όπου η ανισότητα είναι εκ των πραγμάτων σύμφυτη, αν και όχι οφθαλμοφανής στην πραγματική της διάσταση.
