Η Fed δεν αναμενόταν να ανακοινώσει κάποια κίνηση νομισματικής πολιτικής χθες. Πράγματι διατήρησε τα επιτόκιά της αμετάβλητα στο εύρος του 0%-0,25% και παράλληλα επιβεβαίωσε το σχέδιό της να τερματίσει τον Μάρτιο τις αγορές ομολόγων, πριν ξεκινήσει τη συρρίκνωση των περιουσιακών της στοιχείων και την αύξηση επιτοκίων.
Η αγωνία όμως των επενδυτών δεν ήταν για τις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής της Fed όσο για το αν ο Powell θα έδινε στη συνέντευξη Τύπου μια επιθετικότερη εικόνα για την ταχύτητα και το εύρος των αυξήσεων επιτοκίων, αλλά και των λοιπών κινήσεων που θα κάνει φέτος η Ομοσπονδιακή Τράπεζα.
Όπερ και εγένετο.Ήδη άλλωστε πολλοί αξιωματούχοι της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ διεμήνυαν ανά διαστήματα ότι εξετάζεται πιο γρήγορα ακόμα και η μείωση του ισολογισμού της.
Το αναμενόμενο κείμενο της ανακοίνωσης
Όπως αναμενόταν η Fed, έδωσε το «σήμα» για την πρώτη αύξηση των επιτοκίων τον Μάρτιο, ενώ ανακοίνωσε επίσης τη μείωση των επανεπενδύσεων ομολόγων από τον ίδιο μήνα.
Η επίσημη ανακοίνωση που εδόθει στις 9 η ώρα Ελλάδος χθες το βράδυ ήταν λίγο πολύ μέσα στα πλαίσια των προσδοκιών της αγοράς: Έγινε αναφορά στο ότι οι τομείς της οικονομίας που επηρεάστηκαν περισσότερο από την πανδημία έχουν βελτιωθεί τους τελευταίους μήνες, εντούτοις όμως η πορεία της οικονομίας συνεχίζει να εξαρτάται από την πορεία του ιού.
Ως εκ τούτου η Κεντρική Τράπεζα τόνισε κατά την πάγια τακτική της ότι οι συνολικές χρηματοοικονομικές συνθήκες παραμένουν διευκολυντικές, αντανακλώντας εν μέρει τα μέτρα πολιτικής για τη στήριξη της οικονομίας και τη ροή πιστώσεων προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις των ΗΠΑ. Προς υποστήριξη λοιπόν αυτών των στόχων, αποφάσισε να διατηρήσει το εύρος στόχου για το επιτόκιο στο 0 έως 1/4 τοις εκατό.
Όμως, δεδομένου του υψηλότερου πληθωρισμού και την ισχυρή αγορά εργασίας, η Επιτροπή ήδη από το κείμενο της επίσημης ανακοίνωσης της διευκρίνησε ότι σύντομα θα είναι σκόπιμο να αυξηθεί το εύρος- στόχος για το επιτόκιο των ομοσπονδιακών κεφαλαίων.
Όσον αφορά το μηνιαίο ρυθμό των καθαρών αγορών περουσιακών στοιχείων της, ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει να τον μειώνει, με στόχο τον τερματισμό στις αρχές Μαρτίου, ενώ από τον Φεβρουάριο θα αυξήσει τις διακρατήσεις της σε τίτλους του Δημοσίου κατά τουλάχιστον 20 δις δολάρια το μήνα και σε τίτλους που υποστηρίζονται από ενυπόθηκα δάνεια κατά τουλάχιστον 10 δις δολάρια το μήνα.
Η πολυαναμενόμενη συνέντευξη Τύπου
Κατά τη συνέντευξη Τύπου όμως ο πρόεδρος της Fed Jerome Powell δεν χρησιμοποίησε την ήπια ορολογία της ανακοίνωσης, επιβεβαιώνοντας τους φόβους των αγορών για επιθετικότερη προσέγγιση της καταπολέμησης του πληθωρισμού.
Ο Powell διευκρίνησε λοιπόν ότι οι αξιωματούχοι της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς εκτιμούν ότι τα επιτόκια θα πρέπει να αυξηθούν σύντομα. Πρόσθεσε διπλωματικά όμως ότι προς το παρόν δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις όσον αφορά το πότε θα ξεκινήσουν οι αυξήσεις και η πορεία του πληθωρισμού θα παίξει σημαντικό ρόλο στην προσαρμογή της νομισματικής πολιτικής της Fed.
Αυτά που επίσης θα πρέπει να κρατήσουν οι επενδυτές από τη συνέντευξη Τύπου είναι:
- H Fed έχει «σημαντικό περιθώριο να αυξήσει τα επιτόκιά της χωρίς να βλάψει την αγορά εργασίας».
- H Fed πιθανότατα θα πρέπει να προχωρήσει στη μείωση του ισολογισμού της με ταχύτερο ρυθμό από αυτόν που ακολούθησε κατά τον τελευταίο κύκλο. Ωστόσο οι τελικές αποφάσεις και ως προς αυτό θα ληφθούν στις προσεχείς συνεδριάσεις της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, με την αμέσως επόμενη να έχει προγραμματιστεί σε επτά εβδομάδες.
- Ο αντίκτυπος της παραλλαγής Όμικρον του κορονοϊού πιθανότατα θα μειωθεί, ωστόσο αναμένεται να επιβραδύνει την ανάπτυξη κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους.
Η ορθότητα της αλλαγής ρητορικής
Όταν η Fed επιχείρησε να συσφίξει τη νομισματική της πολιτική το 2018, υπήρξε πανικός με αποτέλεσμα η Fed να «κάνει πίσω» συνεχίζοντας να στηρίζει τις αγορές. Η ευημερία στο σύμπαν των χρηματιστηρίων και η διάθεση για ρίσκο παρέμειναν ενεργά χάρη στην αδιάκοπη ρευστότητα.
Ακόμη και η πανδημία μετά το πρώτο σοκ εν τέλει αποτέλεσε έναν bullish καταλύτη, μιας και οι Κεντρικές Τράπεζες σε συνδυασμό με τις κυβερνήσεις πρόταξαν για άλλη μια φορά ως ασπίδα τη μείωση των επιτοκίων και τις νέες ενέσεις ρευστότητας.
Όμως δυστυχώς δωρεάν γεύμα δεν υπάρχει. Μπορεί οι συνθήκες της πανδημίας να ενίσχυσαν τις πληθωριστικές πιέσεις, όμως η εμφάνιση τους είναι ένα πολυσύνθετο φαινόμενο με ρίζες από τα πολλαπλά QE και τα μηδενικά επιτόκια έως την ενεργειακή μετάβαση και τις μισθολογικές πιέσεις που προκύπτουν από τη σύσφιξη της αγοράς εργασίας των ΗΠΑ.
Η Fed αναγκάζεται πλέον να αναγνωρίσει ότι οι πληθωρισμός θα συνοδεύει τις οικονομίες για αρκετά εξάμηνα και η τιθάσευση του δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Άλλωστε οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής γνωρίζουν πολύ καλά ότι ο πληθωρισμός όταν δεν αντιμετωπίζεται έγκαιρα και εύστοχα, μπορεί να ξεπεράσει το επίπεδο «δίχως επιστροφή» και να προκαλέσει ύφεση στην οικονομία.
Ταυτόχρονα όμως οι φορείς νομισματικής πολιτικής έχουν πλέον ένα εξαιρετικά δύσκολο έργο. Να κρατήσουν τις ισορροπίες μεταξύ επιτοκίων, πληθωρισμού και αγορών εθισμένων στη ρευστότητα, με τις τελευταίες να είναι έτοιμες να διορθώσουν βίαια στην οποιαδήποτε υπόνοια απόσυρσης της. Απόδειξη η στροφή 180 μοιρών της Wall Street μετά τη συνέντευξη Τύπου του Jerome Powell, με όλους τους δείκτες να διαγράφουν τα σημαντικά κέρδη τους γυρνώντας σε αρνητικό πρόσημο.
Αυτή τη φορά όμως φαίνεται πώς η Fed θα αναγκαστεί να προτάξει την αντιμετώπιση του πληθωρισμού ως ύψιστη προτεραιότητα.
Όπως πολύ εύγλωτα έγραψε πρόσφατα ο Stephen Roach, είναι απλά θέμα μαθηματικών: O ρυθμός πληθωρισμού έφτασε στο 7% τον Δεκέμβριο του 2021. Με το ονομαστικό επιτόκιο ομοσπονδιακών κεφαλαίων ουσιαστικά στο μηδέν, αυτό μεταφράζεται σε πραγματικό επιτόκιο κεφαλαίων -7%.
Όπως ορθώς σημειώνει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Morgan Stanley και καθηγητής του Υale, μόνο δύο φορές στο παρελθόν στη σύγχρονη ιστορία, στις αρχές του 1975 και ξανά στα μέσα του 1980, η Fed επέτρεψε το πραγματικό επιτόκιο κεφαλαίων να πέσει στο -5%.
Κάτω από αυτό το πρίσμα ο Roach θεωρεί ένα από τα πιο επικίνδυνα στοιχήματα πολιτικής την ώθηση-ρεκόρ που έδωσε η Fed στην οικονομία σε μια περίοδο που ο πληθωρισμός τρέχει με διπλάσιο ρυθμό από εκείνον που είχε κατά τα τρία προηγούμενα πειράματά της με αρνητικά επιτόκια πραγματικών κεφαλαίων.
Ο Stephen Roach έχει δίκιο! Όπως δίκιο έχει και για το εξωφρενικό ύψος του ισολογισμού της Fed αλλά και για το γεγονός ότι η έκταση της νομισματικής σύσφιξης που θ’ απαιτηθεί στο τέλος της ημέρας προκειμένου η Fed να επαναφέρει τον πληθωρισμό υπό έλεγχο αναγκαστικά θα έχει πολύ μεγαλύτερο ρυθμό από αυτόν που περιμένουν οι αγορές σήμερα.
Σήμερα λοιπόν ως επενδυτές πήραμε μια πολύ μικρή ιδέα των όσων θα πρέπει να ακολουθήσουν...
Το μέτωπο Ρωσίας-ΗΠΑ παραμένει ανοικτό
Αν και η Fed μονοπώλησε τη χθεσινή ημέρα, εντούτοις οι επενδυτές δεν πρέπει να ξεχνούν το μέτωπο Ρωσίας-ΗΠΑ.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ έδωσαν χθες στη Ρωσία τις έγγραφες απαντήσεις τους στις «εγγυήσεις ασφαλείας» που έχει ζητήσει η Μόσχα από τις 17 Δεκεμβρίου και που όπως είχε διαμηνύσει, στην περίπτωση που δεν γίνουν δεκτές θα αναγκαστεί να προχωρήσει σε μονομερή μέτρα.
Σύμφωνα όμως με όσα ανέφεραν τα ειδησιογραφικά πρακτορεία μέχρι χτες το βράδυ, ένα από τα βασικά αιτήματα της Μόσχας – η μη επέκταση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς και η μη ένταξη της Ουκρανίας σε αυτό – έχει απορριφθεί κατηγορηματικά από τις ΗΠΑ.
Παρά ταύτα, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, έσπευσαν να καλέσουν τη Μόσχα σε διάλογο, τονίζοντας ότι προτιμούν να δοθεί μια διπλωματική λύση στην κρίση.
Εν αναμονή λοιπόν...
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
