Εικόνα τριών ταχυτήτων εμφάνισαν τα αποτελέσματα των εισηγμένων εταιρειών για το 2016 σε ό,τι αφορά το ζήτημα της ρευστότητας, καθώς:
α) Δεκάδες εταιρείες παρουσίασαν πλεονάζουσα ρευστότητα, αφήνοντας τα «περισσευούμενα» κεφάλαιά τους να λιμνάζουν σε τραπεζικές καταθέσεις και ομόλογα.
β) Πολλές άλλες με «βαρύ» παθητικό ιδρώνουν, αλλά λίγο-πολύ καταφέρνουν να ανταποκριθούν απρόσκοπτα στο σύνολο των υποχρεώσεών τους.
γ) Και τέλος, όλα δείχνουν πως μια τρίτη κατηγορία επιχειρήσεων θα χρειαστεί την έμπρακτη στήριξη των μετόχων και των πιστωτριών τους τραπεζών, προκειμένου να μπορέσουν να συνεχίσουν σε βάθος χρόνου τη λειτουργία τους.
Ο δείκτης καθαρό χρέος προς κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (Net Debt/EBITDA) αποτελεί τον κλασικότερο δείκτη αξιολόγησης της ρευστότητας μιας εταιρείας, καθώς το αποτέλεσμά του αντιστοιχεί στον απαιτούμενο αριθμό ετών που χρειάζεται η επιχείρηση να αποπληρώσει τον καθαρό της δανεισμό (σύνολο τραπεζικών υποχρεώσεων μείον ταμείο) μέσα από τη λειτουργική της κερδοφορία.
Είναι προφανές, πως η ρευστότητα μιας εταιρείας θεωρείται ιδιαίτερα καλή, όταν ο καθαρός δανεισμός είναι αρνητικός ή όταν η τιμή του δείκτη «καθαρό χρέος προς EBITDA» είναι όσο το δυνατόν χαμηλότερη.
Πριν από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, μια τιμή του δείκτη κάτω του 3-3,5 θεωρείτο ικανοποιητική, ωστόσο σήμερα, ακόμη και τιμές κοντά στο 5 θεωρούνται «λογικές».
Με βάση λοιπόν τα αποτελέσματα του 2016, 35 εισηγμένες εμφάνισαν αρνητικό καθαρό δανεισμό, άρα θεωρούνται «υπεράνω κάθε υποψίας» σε ό,τι αφορά στη ρευστότητά τους (μεταξύ αυτών και οι ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΟΛΘ, Καρέλιας, JUMBO, Αεροπορία Αιγαίου, ΜΕΤΚΑ, ΕΧΑΕ, Alpha Αστικά Ακίνητα, Quest Holdings, Πλαίσιο, Ευρωπαϊκή Πίστη, Nexans ΑΛΚΑΤ 0,00% Hellas, AS Company, ΕΚΤΕΡ, Κανάκης, Entersoft, Epsilon Net, Profile, Flexopack, Κανάκης).
Αντίθετα, 31 εισηγμένες έκλεισαν το 2016 με αρνητική λειτουργική κερδοφορία (EBITDA), πράγμα που αξιολογείται αρνητικά στον εξεταζόμενο δείκτη. Ωστόσο σε ορισμένες εξ αυτών (π.χ. REVOIL, Alpha Αστικά Ακίνητα, Κρητών Άρτος) το αρνητικό EBITDA οφειλόταν σε έκτακτους και μη επαναλαμβανόμενους παράγοντες.
Από τις υπόλοιπες τώρα 112 εισηγμένες εταιρείες (βλέπε στοιχεία παρατιθέμενου πίνακα), οι 42 (περίπου οι 4 στις 10) έχουν δείκτη «καθαρό χρέος προς EBITDA» χαμηλότερο του 4, άλλες 28 (2,5 στις 10) από 4-7, ενώ οι υπόλοιπες 42 εμφάνισαν δείκτη υψηλότερο του 7.
Όπως προκύπτει και από τα στοιχεία του πίνακα, η ισχυρή ρευστότητα δεν σχετίζεται με το μέγεθος μιας εταιρείας και με τον κλάδο δραστηριοποίησής της, καθώς στη λίστα των πρώτων τριάντα εισηγμένων με τον καλύτερο δείκτη συγκαταλέγονται οι Λογισμός, ΚΡΙ-ΚΡΙ, MLS, ΟΠΑΠ, Βογιατζόγλου, Folli-Follie Group, ΟΤΕ, Καράτζης, Motor Oil, Paperpack, Coca-Cola HBC, ΟΛΠ, Μύλοι Κεπενού, Γενική Εμπορίου, Πλαστικά Θράκης, ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ. ΕΛΤΡΑΚ, Space Hellas, Πλαστικά Θράκης, ΤΙΤΑΝ, Έλτον Χημικά και ΕΛΠΕ.
Σε ό,τι αφορά τώρα τις εισηγμένες με υψηλό ή και πολύ υψηλό δείκτη «καθαρού χρέους προς EBITDA» δεν θα πρέπει να προκύπτουν αυτόματα συμπεράσματα, καθώς θα πρέπει να συνεξετάζονται παράγοντες όπως:
α) Αν ο δανεισμός είναι κυρίως μακροπρόθεσμος και επιβαρύνεται με χαμηλό κόστος χρήματος.
β) Αν το χαμηλό EBITDA έχει προοπτικές να αυξηθεί σημαντικά κατά τα επόμενα χρόνια.
γ) Αν υπάρχουν περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, θυγατρικές) που θα μπορούσαν να εκποιηθούν προκειμένου να μειωθεί ο δανεισμός.
Το μόνο βέβαιο είναι πως σε δεκάδες περιπτώσεις, πιστώτριες τράπεζες και βασικοί μέτοχοι βρίσκονται στο στάδιο αρκετά -ή και πολύ- προχωρημένων διαπραγματεύσεων, με στόχο να συμφωνήσουν σε αναδιαρθρώσεις δανείων, συνήθως υπό την προϋπόθεση ότι οι εταιρείες εμφανίζουν θετικό EBITDA και οι μέτοχοι (υπάρχοντες ή/και νέοι) είναι διατεθειμένοι να «βάλουν το χέρι στην τσέπη».
