Στο μικροσκόπιο του SSM μπαίνουν δάνεια και καταθέσεις των τραπεζών, με στόχο την ανίχνευση της πιθανότητας νέων κεφαλαιακών αναγκών στο προσεχές μέλλον.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του "Κ", την ερχόμενη εβδομάδα οι ελληνικές τράπεζες παραδίδουν στον SSM στοιχεία για τη συμπεριφορά των χορηγήσεων (ICAP) και της ρευστότητάς τους (ILAP) προκειμένου να γίνει "προβολή" τους για την κατάσταση της κεφαλαιακής τους θέσης στο μέλλον. Τα στοιχεία αυτά θα παρουσιαστούν στον SSM υπό τη μορφή "τεστ αντοχής", δηλαδή υπολογισμένα σε ένα βασικό και σε ένα δυσμενές σενάριο για τα οποία οι τράπεζες θα συνυποβάλουν "πακέτο" εναλλακτικών δράσεων. Στο πλαίσιο αυτό, οι τράπεζες θα πρέπει να έχουν έτοιμο και "σενάριο καταστροφής" για την περίπτωση που δεν αποπληρωθούν "κόκκινα" δάνεια ή δεν μειωθούν στον βαθμό που υπολογίζει το βασικό τους σενάριο, καθώς και για την περίπτωση μεγάλης αύξησης των προβλέψεων, δεδομένης και της αύξησης των προβλέψεων που θα απαιτηθεί από την εφαρμογή του νέου λογιστικού προτύπου IFRS 9. Το "σενάριο καταστροφής" θα περιλαμβάνει, επίσης, "αντίδοτο" για την περίπτωση εκροών καταθέσεων ή υστέρησης στα εκτιμώμενα ποσά ανάκτησής τους.
Κρίσιμοι Ιούνιος και Σεπτέμβριος
Ο έλεγχος των συγκεκριμένων "τεστ αντοχής" θα γίνει τον Σεπτέμβριο, αποτελώντας ένα ακόμη προληπτικό τεστ ενόψει των πανευρωπαϊκών stress tests της ΕΚΤ το 2018, κρίνοντας ενδεχομένως και την ανάγκη προληπτικών αυξήσεων κεφαλαίου. Θα έχει προηγηθεί τον Ιούνιο η έλευση των στελεχών του SSM για επιτόπιο έλεγχο της πορείας των μη εξυπηρετούμενων δανείων των ελληνικών τραπεζών.
Όπως είχε αποκαλύψει το "Κ" στις 8/4 (ειδική αποστολή του SSM στις τράπεζες τον Ιούνιο), τα στελέχη του SSM θα παραμείνουν επί πέντε εβδομάδες στην Αθήνα, τσεκάροντας τα "κόκκινα" χαρτοφυλάκια των τεσσάρων συστημικών τραπεζών. Ο έλεγχος δεν θα γίνει αναφορικά με το πόσο επιτυγχάνονται οι στόχοι μείωσης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και των δανείων σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών, αλλά θα επικεντρωθεί στην ποιότητα των ρυθμίσεων που έχουν κάνει οι τράπεζες. Πρόκειται για στοιχείο που θα καταδείξει την αποτελεσματικότητα του χειρισμού των NPEs από τις τράπεζες, με βασικό ζητούμενο την αύξηση των ανακτήσεων οφειλών, αλλά και στοιχείο καθοριστικό για το αν και πότε οι ελληνικές τράπεζες μπορεί να χρειαστούν πρόσθετα κεφάλαια. Τον Ιούνιο, επομένως, ο SSM θα πραγματοποιήσει ένα άτυπο stress test της βιωσιμότητας των λύσεων που έχουν εφαρμόσει οι τράπεζες για την αντιμετώπιση των "κόκκινων" δανείων τους, ανιχνεύοντας περιπτώσεις ρυθμίσεων που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως κεφαλαιακές "μαύρες τρύπες", πιάνοντας στον "ύπνο" τράπεζες και εποπτικές αρχές το 2018.
Ο εποπτικός "κλοιός" στις ελληνικές τράπεζες σφίγγει, όμως, ακόμη περισσότερο, αφού με την υποβολή στοιχείων για δάνεια και ρευστότητα την ερχόμενη εβδομάδα, προετοιμάζεται ένα ακόμη "τεστ - πρόβα" για τις κεφαλαιακές αντοχές των ελληνικών τραπεζών εν όψει των επίσημων stress tests του 2018.
Το τεστ αυτό θα γίνει τον Σεπτέμβριο και θα συνυπολογίσει την εφαρμογή του νέου λογιστικού προτύπου IFRS 9 που θα ισχύσει από 1/1/2018 για τις τράπεζες και θα αντικαταστήσει το μοντέλο της υφιστάμενης ζημίας (δηλαδή με την επέλευση ενός πιστωτικού γεγονότος) από αυτό της αναμενόμενης ζημίας (δηλαδή με την πρόβλεψη ενός πιστωτικού γεγονότος).
Θα συμβαδίσει, δε, το τεστ του Σεπτεμβρίου, με ένα ασφυκτικό reporting των ελληνικών τραπεζών στον SSM αναφορικά με τον τρόπο απεικόνισης και υπολογισμού του συνόλου των στοιχείων τους (data). Πρόκειται για ένα "τσουνάμι" τεχνολογικών απαιτήσεων από πλευράς SSM, το οποίο κινείται στο πλαίσιο κυβερνο-ελέγχου (cyber inspection) και αφορά όχι μόνο την πορεία προβληματικών στοιχείων ενεργητικού, αλλά και την ανίχνευση καταναλωτικών συμπεριφορών και τάσεων για τη διαμόρφωση του νέου προφίλ των τραπεζών. Ήδη οι ελληνικές τράπεζες δέχονται μεγάλη πίεση από τον SSM για τη "high – tech" απεικόνιση των data τους. Την πίεση αυτή προσπαθούν να αμβλύνουν, ζητώντας παράταση χρόνου με το επιχείρημα ότι προέρχονται από συγχωνεύσεις περισσότερων τραπεζών με διαφορετικά τεχνολογικά συστήματα που είναι δύσκολο να "ομογενοποιηθούν" με την απαιτούμενη ταχύτητα.
Το IFRS 9 και οι προβλέψεις
Όλο το σκηνικό πίεσης που διαμορφώνεται για τις ελληνικές τράπεζες εντάσσεται στο σχέδιο Βρυξελλών και Φρανκφούρτης το οποίο είχε αποκαλύψει το "Κ" την 1η Απριλίου (Στήνουν "οχυρό" για τις τράπεζες έναντι των "κόκκινων" δανείων - Ποιο είναι το σχέδιο που ετοιμάζουν Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη) για το νέο τραπεζικό τοπίο πανευρωπαϊκά. Όπως αναφέραμε, το σχέδιο αυτό περιλαμβάνει προληπτικές αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, αυτόματο "κόφτη" στα ίδια κεφάλαια τραπεζών που δημιουργούν νέα NPLs, πλήρη άρση εμποδίων για εταιρείες διαχείρισης και funds, αυστηρότερο καθεστώς αφερεγγυότητας δανειοληπτών και έμφαση στην επιβολή πληρωμών και στην εκτέλεση ενεχύρων.
Την ένταση των προληπτικών τεστ αντοχής των ελληνικών τραπεζών επιτάσσει και η εφαρμογή, από 1/1/2018, του λογιστικού προτύπου IFRS 9, το οποίο θα λαμβάνει υπόψη τις μελλοντικές συμπεριφορές των δανείων των τραπεζών. Ο υπολογισμός της μελλοντικής και όχι της υφιστάμενης ζημίας από μη εξυπηρετούμενα δάνεια σημαίνει ότι οι τράπεζες θα πρέπει να σχηματίσουν μεγαλύτερες προβλέψεις, εκτιμώντας ότι ένα δάνειο που σήμερα εξυπηρετείται κανονικά, μπορεί αύριο να γίνει "κόκκινο". Δηλαδή, πλέον απαιτείται από τις τράπεζες η προκαταβολική θωράκισή τους με την έγκαιρη αναγνώριση μελλοντικών πιστωτικών ζημιών, αντί της απλής λογιστικής αντιμετώπισής τους μέχρι σήμερα. Στη βάση της προκαταβολικής αυτής θωράκισης, οι τράπεζες θα συγκρίνουν ανά τρίμηνο την πιστοληπτική ικανότητα του δανειολήπτη σε σχέση με αυτήν που είχε κατά τη χορήγηση του δανείου.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής που πέρασε από τεστ τις τράπεζες της Ε.Ε. για να αξιολογήσει το πώς θα επηρεαστούν από την εφαρμογή του IFRS 9, το 86% των τραπεζών εκτιμά ότι οι νέοι κανόνες θα οδηγήσουν σε μέση αύξηση των προβλέψεων για επισφάλειες κατά 30%, με αποτέλεσμα τη μείωση του δείκτη των ιδίων κεφαλαίων τους κατά 59 - 75 μονάδες βάσης.
Αναδημοσίευση από το "Κεφάλαιο" που κυκλοφορεί.
