Νατάσα Στασινού • nstasinou@naftemporiki.gr
Και εκεί που οι ανησυχίες είχαν περιοριστεί και επικρατούσε σχετική νηνεμία στις αγορές, η τραπεζική καταιγίδα επέστρεψε. Και χτυπάει με ορμή την κορυφαία γερμανική τράπεζα και μία έναν από τους ισχυρότερους χρηματοπιστωτικούς ομίλους παγκοσμίως. Η Deutsche Bank έρχεται σήμερα, Παρασκευή, αντιμέτωπη με ένα ξεπούλημα των μετοχών και των ομολόγων της, που δεν έχει λάβει μεν τις διαστάσεις εκείνες που οδήγησαν την Credit Suisse με το ζόρι στην αγκαλιά της UBS, αλλά προκαλεί νέα αναταραχή και βυθίζει στο κόκκινο τους δείκτες.
«Η Deutsche Bank βρίσκεται υπό ισχυρή πίεση τώρα. Οι επενδυτές επανατοποθετούνται και “ξεφορτώνουν” τους αδύναμους κρίκους. Όλοι θέλουν να αποφύγουν οτιδήποτε θα μπορούσε να βρεθεί στο επίκεντρο μίας κρίσης» σχολιάζει στο Bloomberg ο Τζον Τζόνσον, διαχειριστής πιστωτικού χαρτοφυλακίου στη Neuberger Berman. Πώς είναι όμως δυνατόν να θεωρείται η Deutsche Bank αδύναμος κρίκος; «Δεν νομίζω ότι υπάρχει άμεση ανησυχία για την υγεία της, αλλά τα πράγματα εξελίσσονται αρκετά γρήγορα αυτές τις μέρες. Είναι σίγουρα μια τράπεζα που παλεύει να εμφανίσει ικανοποιητική κερδοφορία εδώ και πολλά χρόνια» απαντά.
Οι μετοχές της Deutsche Bank καταγράφουν σήμερα πτώση περίπου 13%, υποχωρώντας για τρίτη συνεδρίαση. Η βουτιά της παρασύρει και τις μετοχές άλλων μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών. Ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία μαρτυρά η κίνηση στα ασφαλιστήρια κινδύνου, τα γνωστά μας credit default swaps (CDS), που εκτινάχθηκαν στις 173 μονάδες το βράδυ της Πέμπτης και στις 222 μονάδες το πρωί της Παρσακευής, από 142 μονάδες την Τετάρτη και περίπου 120 μονάδες στις αρχές του μήνα. Για τη γερμανική τράπεζα ξυπνούν ίσως μνήμες από την περίοδο 2015 – 2016, όταν και πάλι δεχόταν σφυροκόπημα στις αγορές. Η χρηματιστηριακή της αξία της είχε συρρικνωθεί στο μισό σε έναν χρόνο και τα σενάρια για κρατική σανίδα σωτηρία είχαν φουντώσει, μετά και την απόφαση του αμερικανικού υπουργείου Δικαιοσύνης να απαιτήσει 14 δισ. δολάρια για υπόθεση πώλησης τοξικών χρεογράφων. Τότε κάποιοι μιλούσαν για νέα Lehman Brothers, αλλά δεν επιβεβαιώθηκαν. Αυτή τη φορά ξέρουμε ότι έχουμε να κάνουμε μία πολύ διαφορετικού τύπου τραπεζική κρίση σε σχέση με το 2008. Δεν είναι η έκθεση σε τοξικά προϊόντα, ούτε οι κεφαλαιακές τρύπες που οδηγούν προς το χείλος του γκρεμού, αλλά ένα κλίμα πανικού, που επικρατεί μετά την διπλή τραπεζική κατάρρευση Silicon Valley Bank, Signature Bank στις ΗΠΑ και αναγκάζει ακόμη και τις κεντρικές τράπεζες να αναθεωρήσουν τα σχέδιά τους.
Οι διαφορές με την κρίση του 2015 – 2016
Η Deutsche Bank πριν από 6 χρόνια αντιμετώπιζε εν πολλοίς τα προβλήματα, που καλούνταν να χειριστούν όλες οι ευρωπαϊκές τράπεζες. Ο συνδυασμός επίμονα αναιμικής ανάπτυξης και μηδενικών (ή και αρνητικών) επιτοκίων δεν άφηνε ιδιαίτερα περιθώρια κέρδους από τις χορηγήσεις δανείων. Τα δάνεια προς ναυτιλιακές και ενεργειακές επιχειρήσεις «έσκαγαν», ενώ η έκθεση σε αγορές εμπορευμάτων ύστερα από μία μεγάλη περίοδο πτώσης των τιμών έκαιγε. Σε εξέλιξη βρίσκονταν άλλωστε τότε οι προσπάθειες για δραστικό περιορισμό των δραστηριοτήτων επενδυτικής τραπεζικής, ενώ έντονες ήταν οι πιέσεις από τις δαπανηρές νομικές περιπέτειες στις οποίες είχαν οδηγήσει τον γερμανικό κολοσσό σειρά πολύκροτων σκανδάλων. Τώρα το περιβάλλον είναι εντελώς διαφορετικό, με τον πληθωρισμό και τα επιτόκια στα ύψη. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες και ειδικά η Deutsche Bank δεν έχουν τη μεγάλη εκείνη έκθεση σε κρατικά ομόλογα, που λύγισε τις αμερικανικές περιφερειακές τράπεζες εν μέσω δραματικής αύξησης των επιτοκίων. Παρόλα αυτά είναι ευάλωτες σε πάσης φύσεως ανησυχίες, ειδικά όταν περνούν κάτω από τον πήχυ των προσδοκιών για τα οικονομικά τους αποτελέσματα. Αυτό κατέδειξε και η περίπτωση της Credit Suisse.
Το αμαρτωλό παρελθόν
Αν θεωρείται αμαρτωλή η ιστορία της Credit Suisse, τι θα μπορούσε να πει κανείς για εκείνη της Deutsche Bank. Την τελευταία 15ετία βρέθηκε στο μικροσκόπιο των αρχών εντός και εκτός Γερμανίας στο πλαίσιο ερευνών για διαφθορά, ξέπλυμα χρήματος, απάτη σε βάρος του δημοσίου, χειραγώγηση των αγορών και εξαπάτηση επενδυτών. Σε γερμανικό έδαφος ξεχωρίζει η υπόθεση των πλαστών πιστοποιητικών για δικαιώματα εκπομπής ρυπογόνων αερίων, όπως και η εμπλοκή της στην πτώχευση του ομίλου μέσων ενημέρωσης Kirch, για την οποία δύο πρώην επικεφαλής της, Γιούργκεν Φίτσεν και Άνσου Γιάιν κάθισαν στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Το μεγαλύτερο σκάνδαλο διεθνούς εμβέλειας στο οποίο είχε εμπλακεί ήταν η χειραγώγηση του διατραπεζικού επιτοκίου Libor, μία από τις μεγαλύτερες υποθέσεις εξαπάτησης επενδυτών στα χρονικά. Στις ΗΠΑ, όπου στην περίοδο της χρηματοπιστωτικής κρίσης είχε λάβει άκρως γενναιόδωρη κρατική στήριξη, η Deutsche Bank κατηγορήθηκε για την πώληση τοξικών τιτλοποιημένων δανείων. Στη Ρωσία η ίδια η τράπεζα ανακάλυψε ύποπτες συναλλαγές της τάξης των 10 δισ. δολαρίων, που συνδέονταν με ξέπλυμα μαύρου χρήματος.
Γιατί είναι τόσο σημαντική;
Ιδρυθείσα το 1870, απασχολεί περί τους 85.000 υπαλλήλους. Όταν συστήθηκε στόχος ήταν να διευκολύνει το εμπόριο ανάμεσα στη Γερμανία και τις άλλες χώρες. Πολύ σύντομα δημιούργησε δεσμούς σε κορυφαία οικονομικό κέντρα από το Λονδίνο έως τη Σαγκάη και το Μπουένος Άιρες. Είναι λοιπόν ιστορική τράπεζα. Και πρωτίστως είναι ένας συστηματικά σημαντικός γίγαντας με ενεργητικό 1,4 τρισ. ευρώ. Η κεφαλαιοποίησή της διαμορφώνεται κοντά στα 16,3 δισ. ευρώ.
Η Deutsche Bank δεν είναι Lehman ούτε Credit Suisse. Είναι όμως τώρα στόχος και μένει να φανεί πόσο γρήγορα θα επιστρέψει σε θέση ισχύος.
