Χωροταξικό σχεδιασμό με σαφείς στρατηγικές κατευθύνσεις για την τουριστική ανάπτυξη, υποδομές σε αεροδρόμια, λιμάνια, μαρίνες, στο οδικό δίκτυο, και εμπλουτισμός του προϊόντος, είναι προτάσεις της Επιτροπής Πισσαρίδη για την ενίσχυση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος.
Στο κομμάτι του χωροταξικού σχεδιασμού επισημαίνεται πως με μία ορθολογική στρατηγική θα πρέπει να προστατεύει τουριστικές περιοχές της χώρας από φαινόμενα υπερκορεσμού και υποβάθμισης του τουριστικού προϊόντος. Φαινόμενα υπερκορεσμού παρατηρούνται ήδη σε εμβληματικές τουριστικές περιοχές όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη ενώ παράλληλα υπάρχουν περιοχές με δυνητικό τουριστικό ενδιαφέρον που παραμένουν τουριστικά ανεκμετάλλευτες.
Προτείνονται αυξημένες επενδύσεις σε τεχνολογίες και εγκαταστάσεις που ενισχύουν την υγεία και την ασφάλεια των επισκεπτών. Αναγκαία κρίνεται και επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού στον τουριστικό τομέα, με υπηρεσίες όπως ανέπαφο check-in και check-out και ψηφιακοί κατάλογοι (e-menus) εντός εφαρμογών κινητής τηλεφωνίας.
Η Ελλάδα παρά την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της, δεν συγκαταλέγεται στους 10 κορυφαίους προορισμούς για αυτού του είδους τουρισμού παγκοσμίως.
Ενώ αντίθετα η χώρα βρίσκεται στην 9η θέση παγκοσμίως όσον αφορά τους προορισμούς για ναυτικό τουρισμό (κρουαζιέρα και yachting).
Σύμφωνα με την επιτροπή Πισσαρίδη, απαιτούμενο για την περαιτέρω ανάπτυξη του ναυτικού τουρισμού είναι η αναβάθμιση των λιμανιών και των υπηρεσιών που προσφέρουν, και η στοχευμένη προώθηση. Ειδικά στην κρουαζιέρα, βασική επιδίωξη είναι η αύξηση των εταιρειών που επιλέγουν ελληνικά λιμάνια για την έναρξη των ταξιδιών (home porting).
Προοπτικές ανάπτυξης έχει και ο τουρισμός για συνέδρια, εμπορικές εκθέσεις και ταξίδια κινήτρων (MICE – meetings, incentives, conferences and exhibitions) δεδομένης της στενής σύνδεσης που έχει με τις άλλες μορφές τουρισμού (όπως πόλεων, ευεξίας, πολιτιστικού και γαστρονομικού). Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η δημιουργία των κατάλληλων υποδομών μεγάλης χωρητικότητας που μπορούν να προσελκύσουν μεγαλύτερες και περισσότερες διεθνείς εκθέσεις και συνέδρια.
Η Ελλάδα έχει δυνατότητες να αναπτύξει συμπληρωματικά τουριστικά προϊόντα, όπως:
Ο τουρισμός ευεξίας καθώς στην χώρα υπάρχουν σύγχρονες ξενοδοχειακές μονάδες που εξειδικεύονται στην παροχή υπηρεσιών ευεξίας, και αρκετές περιοχές της χώρας έχουν ιαματικές πηγές οι οποίες ωστόσο είναι αναξιοποίητες ή έχουν χαμηλή εκμετάλλευση.
Αντίστοιχες προοπτικές ανάπτυξης, με τήρηση των προδιαγραφών για προστασία του περιβάλλοντος και για αειφορία έχουν: ο αγροτουρισμός, ο οικοτουρισμός και ο αθλητικός τουρισμός, προϊόντα που προσελκύουν νεότερες ηλικίες που αποζητούν προσωποποιημένες εμπειρίες, αυθεντικότητα και σεβασμό στο περιβάλλον, καθώς και η ανάπτυξη της δεύτερης κατοικίας για ταξιδιώτες μεγαλύτερης ηλικίας.
Πέρυσι η Ελλάδα είχε 34 εκατομμύρια αφίξεις και βρέθηκε στην 13η θέση στην παγκόσμια κατάταξη, όμως αυτή η υψηλή ροή επισκεπτών στη χώρα δεν μεταφράζεται επαρκώς σε ζήτηση για ελληνικά προϊόντα από τους ταξιδιώτες όταν έχουν πλέον επιστρέψει στις χώρες προέλευσης.
Σε αυτό το πλαίσιο, σημειώνει η Επιτροπή Πισσαρίδη, επιθυμητή είναι η θέσπιση κινήτρων για την προσφορά τοπικών προϊόντων στους επισκέπτες και την προώθηση εγχώριων εμπορικών σημάτων στα σημεία κατανάλωσης, με περιορισμό της διάθεσης μη συσκευασμένων προϊόντων. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να δημιουργηθούν προγράμματα πιστοποίησης εστιατορίων που προσφέρουν τοπικά προϊόντα, όπως γίνεται συστηματικά σε περιοχές της Ιταλίας.
Έμφαση δίνεται στην ενίσχυση των υποδομών στις: Αερομεταφορές: Στις αεροπορικές μεταφορές, η παραχώρηση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων στην εταιρεία Fraport Greece οδηγεί στη σημαντική αναβάθμισή τους. Αντίστοιχα έργα (όπως ανακαίνιση των διαδρόμων απογείωσης και προσγείωσης, κατασκευή νέων τερματικών σταθμών και ανανέωση της εσωτερικής και εξωτερικής όψης των κτιριακών εγκαταστάσεων) είναι αναγκαία και στα περιφερειακά αεροδρόμια που έχουν παραμείνει υπό τη διαχείριση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας.
Επιπλέον, στις αερομεταφορές θα είναι σκόπιμο να αξιολογηθεί η δυνατότητα υλοποίησης υδατοδρομίων και υπηρεσιών υδροπλάνων, γεγονός που θα επιτρέψει τη σύνδεση νησιών της χώρας με επιπλέον μεταφορικά μέσα.
Λιμάνια και μαρίνες: Η πλειονότητα των ελληνικών λιμανιών διαθέτει ανεπαρκείς εξοπλισμούς υποδοχής και αντιμετωπίζουν προβλήματα κυματισμού, ενώ αρκετά δεν είναι κατάλληλα για τον ελλιμενισμό κρουαζιερόπλοιων.
Οδικό δίκτυο: Η συντήρηση και η ανάπτυξη του οδικού δικτύου παραμένουν σημαντικές δραστηριότητες και για την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού προϊόντος, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη την ανοδική πορεία των τουριστικών ροών από τις γειτονικές Βαλκανικές χώρες μέσω των χερσαίων συνόρων και τις προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης περιορισμών της ηπειρωτικής χώρας.
Αστικές συγκοινωνίες με την ολοκλήρωση της απευθείας σύνδεσης του Διεθνούς Αεροδρομίου Αθηνών με το λιμάνι του Πειραιά, η ολοκλήρωση του μετρό στη Θεσσαλονίκη και η διασύνδεσή του με το αεροδρόμιο της πόλης.
Υποδομές κοινής ωφέλειας: Η ολοκλήρωση της διασύνδεσης των δικτύων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας των νησιών της χώρας με το ηπειρωτικό σύστημα είναι αναγκαία για την εξασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας και ασφάλειας σε δημοφιλείς προορισμούς της χώρας. Όπως και τα έργα υποδομής που επιτρέπουν την ανάπτυξη και τη λειτουργία τουριστικών εγκαταστάσεων μηδενικού ενεργειακού αποτυπώματος, καθώς και έργα για την εξασφάλιση της επάρκειας ύδρευσης. Ενώ απαιτούνται επενδύσεις για τη διαχείριση των υγρών και στερεών αποβλήτων.
Μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι, θα πρέπει να έχουν εκτεταμένο ωράριο επισκεψιμότητας, ιδιαίτερα κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Θα πρέπει επίσης να έχουν βελτιωμένες υποδομές, ιδιαίτερα στον ψηφιακό τομέα.
Συνεδριακά κέντρα: δημιουργία των κατάλληλων υποδομών μεγάλης χωρητικότητας που μπορούν να προσελκύσουν μεγαλύτερες και περισσότερες διεθνείς εκθέσεις και συνέδρια. Σε αυτό το πλαίσιο, εμβληματικά έργα θα ήταν η ανάπλαση του Διεθνούς Εκθεσιακού Κέντρου της Θεσσαλονίκης και η δημιουργία μητροπολιτικού συνεδριακού κέντρου στην Αθήνα. Η Αθήνα είναι η μόνη ευρωπαϊκή μεγαλούπολη που δεν διαθέτει ένα σύγχρονο συνεδριακό κέντρο.
