Του Λεωνίδα Στεργίου
Σε πέντε μεγάλες θεσμικές παρεμβάσεις που θα πρέπει να έχουν νομοθετηθεί μέχρι το τέλος του έτους προχωρά η κυβέρνηση, με στόχο τη μείωση του κόστους χρηματοδότησης επιχειρήσεων και τραπεζών. Η στρατηγική στηρίζεται στον στρατηγικό άξονα της κυβέρνησης για την πράσινη μετάβαση και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Τις αλλαγές προωθεί ο αρμόδιος υφυπουργός για το χρηματοπιστωτικό σύστημα κ. Γιώργος Ζαββός σε συνεργασία με τον υπ. Οικονομικών κ. Χρήστο Σταϊκούρα και τις στρατηγικές κατευθύνσεις από τον πρωθυπουργό.
Άμεσα πρόκειται να κατατεθεί προς ψήφιση από τη Βουλή η αλλαγή του νόμου περί αναβαλλόμενης φορολογίας (DTC), δηλαδή του υφιστάμενου "νόμου Χαρδούβελη”. Με την αλλαγή αυτή, η οποία έλαβε το πράσινο φως από τις ευρωπαϊκές αρμόδιες αρχές, παύει ο κίνδυνος μετατροπής της αναβαλλόμενης φορολογίας των τραπεζών σε οριστική απαίτηση υπέρ του Δημοσίου (όπως συνέβη με την Τράπεζα Αττικής) που μπορεί να οδηγούσε σε ανάγκη νέας κεφαλαιοποίησης. Με το νέο πλαίσιο, η αναβαλλόμενη φορολογία θα μπορεί να απορροφάται σταδιακά σε βάθος χρόνου μέσω της οργανικής κερδοφορίας των τραπεζών. Ο νόμος αυτός δεν αποκλείεται να έχει ψηφιστεί νωρίτερα από τον Σεπτέμβριο, δηλαδή μέχρι τα τέλη του μήνα.
Έτοιμο είναι επίσης το νομοσχέδιο που επιφέρει αλλαγές στο Συνεγγυητικό Κεφάλαιο για τις χρηματιστηριακές εταιρείες και εταιρείες επενδυτικών υπηρεσιών. Η βασική αλλαγή προβλέπει την υιοθέτηση μοντέλου αντίστοιχου του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων που ισχύει για τις τράπεζες και τους καταθετικούς λογαριασμούς. Με την αλλαγή του νόμου, θα ισχύει η αντίστοιχη πρόβλεψη για αποζημιώσεις επενδυτών από το Συνεγγυητικό Κεφάλαιο.
Δύο ακόμα μεγάλες αλλαγές ξεκινούν με τη διαδικασία της διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς τον Σεπτέμβριο. Η πρώτη αφορά τη ριζική αναθεώρηση του νόμου για τη λειτουργία και τον εκσυγχρονισμό της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Η δεύτερη αφορά στη συζήτηση για αλλαγή του ιδρυτικού νόμου του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και στη μετατροπή του σε ιδιωτικό επενδυτικό ταμείο. Σε ό,τι αφορά την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η επιτροπή εμπειρογνωμόνων, αφού ανέλυσε τις αστοχίες του συστήματος που οδήγησε στην υπόθεση της Folli Follie και βάσει βέλτιστων διεθνών πρακτικών, έχει υποβάλει στο υπ. Οικονομικών ένα σχέδιο προτάσεων. Το σχέδιο αυτό θα τεθεί σε διαβούλευση με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και με όλους όσοι εμπλέκονται με τις επερχόμενες αλλαγές. Στόχος είναι να έχει ψηφιστεί μέχρι το τέλος του έτους. Οι βασικές αλλαγές προβλέπουν ενίσχυση της ανεξαρτησίας ως αρχής, την ανεξαρτησία των μελών, νέες διαδικασίες πρόσληψης και αξιολόγησης, δημιουργία δύο θεσμικών οργάνων για πρόληψη και καταστολή (κατά τα πρότυπα του ΤΧΣ), πλήρης ψηφιοποίηση, επέκταση συνεργασιών με ορκωτούς ελεγκτές και άλλες διεθνείς αρχές. Ο κεντρικός καμβάς θα στηρίζεται στις μεταρρυθμίσεις που προωθούνται από την Ε.Ε. και την ESMA (ευρωπαϊκή Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς) στο πλαίσιο της ενοποίησης των ευρωπαϊκών επιτροπών κεφαλαιαγοράς.
Αναφορικά με το ΤΧΣ, ο νέος νόμος θα παρεμβαίνει στον υφιστάμενο ιδρυτικό νόμο του Ταμείου, του οποίου ο ρόλος λήγει στα τέλη του 2022. Με τον νέο νόμο, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας μετατρέπεται σε ιδιωτικό επενδυτικό κεφάλαιο με πρωταρχικό στόχο τη συντονισμένη αποεπένδυση από τις τράπεζες, αλλά με τρόπο που να μεγιστοποιεί τα οφέλη για το Δημόσιο (περιορίζοντας δηλαδή τις απώλειες που έχει ήδη υποστεί από τις τρεις ανακεφαλαιοποιήσεις). Αυτό θα επιτυγχάνεται μέσα από την τεχνική στήριξη που θα παρέχει στις τράπεζες όπου είναι μέτοχος για τον αποτελεσματικότερο εταιρικό μετασχηματισμό τους, την υιοθέτηση κριτηρίων εταιρικής διακυβέρνησης και υπεύθυνης τραπεζικής (ESG), την εκπόνηση μελετών και παρουσιάσεων σε ξένους επενδυτές, κά.
Η τελευταία δέσμη περιλαμβάνει περίπου 6-7 διαφορετικά νομοσχέδια, τα οποία θα έχουν κατατεθεί μέχρι το τέλος του έτους, τα οποία θα ενσωματώνουν νέες ευρωπαϊκές οδηγίες σε ό,τι αφορά την έκδοση καλυμμένων ομολόγων, την ενίσχυση της αγοράς πράσινων ομολόγων, τον επανακαθορισμό των πληροφοριών που θα πρέπει να περιλαμβάνονται στα ενημερωτικά δελτία των εισηγμένων ή προς εισαγωγή επιχειρήσεων στο Χρηματιστήριο Αθηνών, αλλά και οριοθέτηση του πλαισίου για τα financial instruments.
Με τον Ηρακλή και τις παραπάνω αλλαγές κλείνει ένας μεγάλος κύκλος θεσμικών αλλαγών, όπου θα βασιστεί η επόμενη σειρά κινήσεων για ενίσχυση του ρόλου της κεφαλαιαγοράς ως εναλλακτική πηγή χρηματοδότησης των βιώσιμων επιχειρήσεων και επενδυτικών σχεδίων. Ταυτόχρονα, θα προωθεί την πλευρά των βιώσιμων επενδύσεων, δηλαδή στις επενδύσεις που πληρούν κριτήρια με θετικό περιβαλλοντικό και κοινωνικό αποτύπωμα και αυστηρά κριτήρια διαφάνειας και λογοδοσίας (ESG).
Καθώς η Ε.Ε. έχει λάβει τη στρατηγική απόφαση για μετατόπιση των κεφαλαίων στην πράσινη ανάπτυξη, η κυβέρνηση θεωρεί ότι είναι ευκαιρία η αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης για τη χρηματοδότηση της μετάβασης στο νέο παραγωγικό μοντέλο. Καθώς η μετάβαση αυτή γίνεται πανευρωπαϊκά και παγκόσμια, οι επενδύσεις και οι χρηματοδοτήσεις θα έχουν μικρότερους κινδύνους με αντίστοιχες επιπτώσεις στις αναμενόμενες αποδόσεις αλλά και στο κόστος κεφαλαίου. Ο συνδυασμός αυτός θα περιορίσει το κόστος χρηματοδότησης τόσο για τις ίδιες τις τράπεζες όσο και για τις επιχειρήσεις.
