Οι πρόεδροι της Federal Reserve συνήθως προσεγγίζουν την ετήσια συνάντηση των κεντρικών τραπεζιτών στο Jackson Hole του Wyoming με έναν από τους δυο τρόπους: είτε πετούν πιο χαμηλά από τα «ραντάρ» των αγορών, ή κάνουν κάποια εντυπωσιακή ανακοίνωση πολιτικής.
Δεν θα με εξέπληττε εάν ο Jay Powell στην κεντρική του ομιλία της φετινής ψηφιακής εκδήλωσης που πραγματοποιείται αυτήν την εβδομάδα επιλέξει το πρώτο. Ορισμένοι μπορεί να το θεωρήσουν αυτό ως μια επιλογή που δείχνει μεγαλύτερη αποστροφή προς το ρίσκο. Αυτό θα ήταν ατυχές. Η ευημερία της οικονομίας, της Fed και των χρηματαγορών απαιτούν ο Powell να ακολουθήσει τον δεύτερο τρόπο. Αυτή είναι και η επιλογή με το χαμηλότερο ρίσκο.
Είναι φυσικό οι πρόεδροι της Fed να αμφιταλαντεύονται για το πώς να χειριστούν τις προαναγγελίες τους στο Jackson Hole. Η επιλογή μιας προσέγγισης χαμηλότερων τόνων ταιριάζει με τη δηλωμένη πρόθεση του συμποσίου να φέρει «κοντά οικονομολόγους συμμετέχοντες στις χρηματαγορές, ακαδημαϊκούς, εκπροσώπους της κυβέρνησης των ΗΠΑ και ΜΜΕ για να συζητήσουν ζητήματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος μακροπρόθεσμης πολιτικής». Εν τούτοις, με όλους αυτούς που συμμετέχουν και με την κάλυψη των ΜΜΕ που συνεπάγεται η εκδήλωση, ίσως αρμόζει να ανεβαίνουν λίγο οι τόνοι σηματοδοτώντας μια επερχόμενη αλλαγή πολιτικής.
O Ben Bernanke αυτό έπραξε το 2010, προαναγγέλλοντας την εκτεταμένη χρήση μη συμβατικών πολιτικών για να επιδιώξει ευρύτερους οικονομικούς στόχους και όχι μόνον για να καθησυχάσει τις ευμετάβλητες, δυσλειτουργικές χρηματαγορές.
Ο Powell έχει επίσης επανειλημμένως δώσει σήμα πως προτιμά μια αργή και προσεκτικά διαβαθμισμένη εξέλιξη των πολιτικών. Αυτό συνάδει με την οικονομική προοπτική που παραμένει αβέβαιη και με την ελλειμματική αγορά εργασίας. Φαίνεται πως ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο μεγάλων αναταράξεων στις αγορές, ιδιαίτερα μετά τις εμπειρίες του 2013 και 2018.
Πολλά μπορούν να ειπωθούν για την πιο μακροπρόθεσμη προοπτική του φετινού θέματος που είναι «μακροοικονομική πολιτική σε μια άνιση οικονομία». Οι ανισότητες εισοδήματος, πλούτου και ευκαιριών συνεχίζουν να επιδεινώνονται· οι απειλές της κλιματικής αλλαγής πολλαπλασιάζονται και υπάρχει μια μεγαλύτερη διασπορά στις αναπτυξιακές επιδόσεις ανά τον κόσμο. Είναι ευκαιρία για τους κεντρικούς τραπεζίτες να πουν περισσότερα για τον ρόλο που μπορούν και πρέπει να παίξουν στη διασφάλιση μιας πιο συμμετοχικής και βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης.
Παρά τη σημασία των θεμάτων αυτών, αρκετοί περιμένουν να ακούσουν αυτό που μόνο ο Powell μπορεί να πει –το πότε και πώς θα απομακρυνθεί η Fed από τα σχετιζόμενα με την Covid-19 έκτακτα μέτρα που εισήχθησαν στην αρχή της πανδημίας. Τα πρόσφατα οικονομικά δεδομένα τονίζουν την ανάγκη για σαφήνεια ως προς το θέμα αυτό.
Ως προς τους δυο στόχους της εντολής της Fed, την απασχόληση και τον πληθωρισμό, η κεντρική τράπεζα πλησιάζει περισσότερο στην επίτευξη του ενός, αλλά και στην υπέρβαση του άλλου. Το ανησυχητικό πλεόνασμα του τρίτου, και πιο ανεπίσημου, στόχου της σταθερότητας της αγοράς μεγαλώνει, καθώς τα risk assets συνεχίζουν να αποσυνδέονται από τα θεμελιώδη, κάνοντας νέα ρεκόρ και τροφοδοτώντας ανησυχίες για μια ανησυχητική αστάθεια της αγοράς εν όψει.
Η πρόσφατη έκθεση για την απασχόληση υποδηλώνει πως η βελτίωση της αγοράς εργασίας επιταχύνεται. Ο μηνιαίος ρυθμός ανεργίας μειώθηκε κατά 0,5 ποσοστιαίες μονάδες στο 5,4% τον Ιούλιο· η αναλογία απασχόλησης/πληθυσμού και η συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό κινήθηκαν υψηλότερα· σχεδόν 1,9 εκατ. θέσεις εργασίας δημιουργήθηκαν τον Ιούνιο και Ιούλιο. Οι κενές θέσεις εργασίας έχουν αυξηθεί στο επίπεδο ρεκόρ των 10 εκατομμυρίων. Δεν αποτελεί έκπληξη που ο αξιοσέβαστος οικονομολόγος του Harvard, Jason Furman δήλωσε στο Twitter πως «ακόμα δεν έχω βρει κάποια κηλίδα σε αυτή την έκθεση για την απασχόληση. Ποτέ δεν έχω ξαναδεί τόσο θαυμάσια οικονομικά στοιχεία».
Εν τούτοις, οι ανησυχίες για τον πληθωρισμό δεν έχουν ακόμα καταλαγιάσει. Ενώ ο δείκτης τιμών καταναλωτή δεν αυξήθηκε τον Ιούλιο, ωστόσο παρέμεινε αυξημένος στο 5,4% και στο 4,3% ο δομικός πληθωρισμός, εξαιρουμένων των τροφίμων και της ενέργειας. Αλλά ο δείκτης τιμών παραγωγού αυξήθηκε περισσότερο από το αναμενόμενο στο ανησυχητικό επίπεδο του 7,8% και στο 6,1% αντίστοιχα.
Δεν αποτελεί έκπληξη που πολλές εταιρείες χρησιμοποίησαν τις ανακοινώσεις αποτελεσμάτων τους νωρίτερα αυτόν τον μήνα για να δώσουν σήμα ότι έρχονται υψηλότερα κόστη και αυξήσεις στις τιμές. Και μεγάλο μέρος αυτού ήρθε πριν τις νέες διαταραχές στις προμήθειες λόγω της έξαρσης των μολύνσεων με το στέλεχος Δέλτα και τις νοσηλείες, που υπονομεύουν τις διασυνοριακές αλυσίδες προμήθειας.
Τα δεδομένα για την απασχόληση και τον πληθωρισμό έχουν οδηγήσει αρκετά επιπλέον μέλη της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοικτής Αγοράς (FOMC) να βγουν ανοιχτά υπέρ της επίσπευσης του περιορισμού του μηνιαίου προγράμματος αγοράς ομολόγων 120 δισ. δολαρίων της Fed. Αντιθέτως, ο Powell δεν έχει ακόμα ξεφύγει από την προτίμηση που έχει εκφράσει επανειλημμένως για τη διατήρηση αυτών των τεράστιων ενέσεων ρευστότητας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Φυσικά, οι επενδυτές και οι traders προτιμούν να παρηγορούνται με την σταθερή ηπιότητα των μοναδικών φωνών που έχουν σημασία γι’ αυτούς: αυτήν του Powell και των στενότερων δυο ανώτατων συναδέλφων του, του Richard Clarida και του John Williams.
Όσο περισσότερο περιμένει ο Powell για να δώσει λεπτομέρειες για τις δικές του σκέψεις, τόσο μεγαλύτερες είναι οι προκλήσεις για τη διατήρηση της ενότητας της Fed, και τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος η κεντρική τράπεζα να αναγκαστεί να πατήσει πιο απότομα και όχι ομαλά τα φρένα πολιτικής στη συνέχεια.
Ως εκ τούτου η πολυαναμενόμενη ομιλία του στο Jackson Hole στις 27 Αυγούστου είναι μια πολύτιμη ευκαιρία για να ανακτήσει το αφήγημα της πολιτικής. Πράγματι, αν δεν το κάνει το ρίσκο θα είναι μεγαλύτερο απ’ ότι στην φαινομενικά ευκολότερη επιλογή του να το αποφύγει –για την οικονομία, για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, αλλά και για τη φήμη της ισχυρότερης κεντρικής τράπεζας του κόσμου.
* Ο συγγραφέας είναι πρόεδρος του Queens’ College, Cambridge και σύμβουλος των Allianz και Gramercy
