Με ολοένα ταχύτερο ρυθμό ενισχύονται οι τιμές κατοικιών στην Ευρωζώνη, ξεπερνώντας κάθε προσδοκία και αψηφώντας κάθε κίνδυνο που σχετίζεται με την πανδημία και κατ' επέκταση την οικονομική δραστηριότητα. Η ελληνική αγορά δεν έχει εντυπωσιάσει και κινείται με ρυθμό ελαφρώς χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ωστόσο, τα περιθώρια ανόδου των τιμών κατοικιών στη χώρα μας είναι πολύ μεγαλύτερα μέσα στα επόμενα χρόνια καθώς η αγορά ξεκινά από πολύ χαμηλότερη βάση. Αρκεί να κυλήσουν τα πράγματα ομαλά, δηλαδή να μην αυξηθούν απότομα τα επιτόκια (δεν αναμένεται κάτι τέτοιο) και να τονωθεί η ανάπτυξη, όπως προβλέπεται από το ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης.
Η ενεργειακή αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός κτιρίων είναι στην πρώτη γραμμή του Σχεδίου, ενώ τα μεγάλα project ανάπλασης θα δώσουν επιπλέον ώθηση στις τιμές κατοικιών και εμπορικών ακινήτων σε πολλές περιοχές. Τα έργα που θα γίνουν στην Ελλάδα την ερχόμενη πενταετία είναι από μόνα τους ικανά να συντηρήσουν την άνοδο των τιμών, σε μία αγορά που σχεδόν καταστράφηκε την περασμένη δεκαετία.
Στη χώρα μας οι τιμές οικιστικών ακινήτων κατέρρευσαν από το 2008 έως το 2017, καταγράφοντας συνολική πτώση άνω του 42%. Η αγορά κατοικίας άρχισε να ανακάμπτει το 2018 με τις τιμές σε αστικά κέντρα να ενισχύονται κατά 3,51% ενώ ακόμη μεγαλύτερη ήταν η άνοδος του 2019, κατά 7,56%. Στην Αθήνα σημειώθηκαν οι μεγαλύτερες αυξήσεις με τις τιμές στο +11,57%.
Συνολικά, ο δείκτης τιμών κατοικιών ενισχύθηκε κατά 1,8% το 2018, κατά 7,4% το 2019 και κατά 4,7% το 2020. Όμως η αγορά παραμένει χαμηλά σε σύγκριση με τα προ κρίσης επίπεδα.
Μέσα στο 2020 η εξωτερική ζήτηση μειώθηκε απότομα ως αποτέλεσμα των περιοριστικών μέτρων που εφαρμόστηκαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Στα πρώτα τρία τρίμηνα του έτους, οι εισροές κεφαλαίων από το εξωτερικό για την αγορά ακινήτων υποχώρησε κατά 42,5% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, περίπου στα 593 εκατ. ευρώ. Παρ’ όλα αυτά, το 2020 έκλεισε με εισροές κατά 43% μεγαλύτερες από το 2017.
Φέτος, ο δείκτης τιμών κατοικιών αναμένεται να σημειώσει άνοδο 5% και να φτάσει κοντά ή και να ξεπεράσει για λίγο το επίπεδο του 2013, που συνεπάγεται ότι χρειάζεται περαιτέρω άνοδο της τάξης του 47% για να πλησιάσει στο ιστορικό υψηλό του 2008. Αυτό σημαίνει ότι τα περιθώρια ανόδου είναι τεράστια, αρκεί να βοηθήσουν φυσικά οι συνθήκες, ήτοι να αποκατασταθεί η εγχώρια και διεθνής οικονομική δραστηριότητα και να υλοποιηθούν τα έργα του Σχεδίου Ανάκαμψης, που θα αναζωπυρώσουν το ενδιαφέρον της αγοράς και θα φέρουν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Σε χθεσινή της έκθεση, η Oxford Economics προβλέπει ότι οι τιμές ακινήτων στην Ευρωζώνη θα αυξηθούν κατά 8% σε ετήσια βάση το δ’ τρίμηνο 2021, καταγράφοντας υψηλό 30 ετών. Για το σύνολο του έτους εκτιμάται ότι οι τιμές θα ενισχυθούν σε ποσοστό άνω του 7%, όταν πριν από μερικούς μήνες η ίδια πρόβλεψη έκανε λόγο για +6%. Για το 2022, ο βρετανικός οίκος «βλέπει» το εντυπωσιακό momentum να συνεχίζεται με άνοδο της τάξης του 6%, από 3% στην προηγούμενη πρόβλεψη.
Για τα επόμενα έτη, η Oxford Economics προβλέπει ότι ο ρυθμός αύξησης των τιμών ακινήτων θα είναι ηπιότερος, καθώς τα επιτόκια θα πάρουν –αν και σταδιακά– το δρόμο της ανόδου και παράλληλα θα αυξηθεί η προσφορά. Οι αγορές με το μεγαλύτερο επίπεδο ρίσκου είναι, σύμφωνα με τον βρετανικό οίκο, η γερμανική και η ολλανδική, οι οποίες θεωρούνται υπερτιμημένες, καθώς οι τιμές κατοικιών διαμορφώνονται σήμερα πολύ υψηλότερα από τη μακροπρόθεσμη τάση. Εκτός από αυτές, υπερτιμημένες θεωρούνται επίσης οι αγορές των ΗΠΑ, της Δανίας, του Καναδά, της Σουηδίας, της Μ. Βρετανίας, της Γαλλίας και της Ιαπωνίας.
Στην ίδια λογική, η ελληνική αγορά είναι από τις ευρωπαϊκές αγορές με το μικρότερο ρίσκο καθώς παραμένει ελαφρώς χαμηλότερα από το μέσο όρο των τελευταίων 20 ετών. Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία και Ιταλία είναι οι χώρες (με ερωτηματικό πάντα την Ιταλία) που αναμένεται να σημειώσουν τις καλύτερες επιδόσεις στην Ευρώπη την τριετία 2023-2025.
