Του Γιώργου Κούρου
gkouros@naftemporiki.gr
Σοβαρά προβλήματα σε χιλιάδες φορολογούμενους δημιουργεί ήδη η καθυστέρηση έκδοσης της διευκρινιστικής εγκυκλίου του υπουργείου Οικονομικών για την αύξηση του αφορολογήτου ορίου στις γονικές παροχές αλλά και τις δωρεές.
Είναι αξιοσημείωτο μάλιστα ότι ενώ ήδη υπάρχουν ΔΟΥ οι οποίες εφαρμόζουν τον νόμο και κινούνται με βάση το δεδομένο ότι το εν λόγω αφορολόγητο έχει αυξηθεί στις 800.000 ευρώ, υπάρχουν άλλες εφορίες οι οποίες επισημαίνουν στους φορολογούμενους ότι δεν μπορούν να κινήσουν τις διαδικασίες καθώς δεν έχει εκδοθεί η σχετική εγκύκλιος με την οποία θα αποσαφηνίζεται πλήρως το «καθεστώς», αν όχι τόσο για τις γονικές παροχές, κυρίως για τις δωρεές ειδικά μεγάλων χρηματικών ποσών.
Ένα μάλιστα από τα ζητήματα που θέτουν οι υπάλληλοι των εφοριών σε φορολογούμενους, οι οποίοι ήδη επιχείρησαν να προχωρήσουν σε δωρεές ποσών προς τα παιδιά τους, είναι ότι δεν έχει διευκρινιστεί το πώς θα γίνει η «παρακολούθηση» της μεταφοράς των χρηματικών ποσών από έναν λογαριασμό σε έναν άλλον, εάν η τράπεζα θα πρέπει να ενημερώνει άμεσα τις φορολογικές αρχές ή εάν ο υπόχρεος θα πρέπει να προσκομίζει σχετικά πιστοποιητικά από τα πιστωτικά ιδρύματα και γενικότερα πώς οι υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων θα μπορούν να διασταυρώσουν τις κινήσεις λογαριασμών, προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν «περίεργες» μεταφορές ποσών.
Το σίγουρο είναι ότι η καθυστέρηση έκδοσης της σχετικής εγκυκλίου έχει «μπλοκάρει» αρκετές γονικές παροχές και δωρεές, για τις οποίες από την 1η Οκτωβρίου με βάση την ισχύουσα πλέον νομοθεσία το «καθεστώς» έχει αλλάξει, καθώς έχει καταργηθεί ο φόρος για παροχές-δωρεές προς τέκνα, εγγόνια, συζύγους και γονείς, οι οποίες αφορούν περιουσιακά στοιχεία και χρηματικά ποσά αξίας μέχρι 800.000 ευρώ.
Το νέο καθεστώς
Συγκεκριμένα το αφορολόγητο όριο για γονικές παροχές ανά γονέα ή για δωρεές μεταξύ συζύγων ή προσώπων που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης ή για δωρεές από παππούδες ή γιαγιάδες προς εγγόνια ή για δωρεές από παιδιά σε γονείς έχει αυξηθεί στις 800.000 ευρώ. Το όριο μάλιστα αυτό ισχύει για κινητή και ακίνητη περιουσία (μετοχές, ομόλογα, επιχειρήσεις, αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, σπίτια, καταστήματα, οικόπεδα, αγροτεμάχια κ.λπ.), καθώς επίσης και για χρηματικά ποσά. Επισημαίνεται ότι η αξία των γονικών παροχών και των δωρεών των ανωτέρω περιπτώσεων που είχαν ήδη διενεργηθεί πριν από την 1η Οκτωβρίου δεν θα συνυπολογίζεται στο αφορολόγητο των 800.000 ευρώ που δικαιούται κάθε δωρεοδόχος. Ουσιαστικά με το νέο «καθεστώς»:
* Το αφορολόγητο όριο για δωρεάν μεταβίβαση εν ζωή κινητής και ακίνητης περιουσίας είτε από γονέα σε παιδί είτε μεταξύ συζύγων, είτε μεταξύ μερών συμφώνου συμβίωσης, είτε από παππού ή γιαγιά σε εγγόνι, είτε από παιδί σε γονέα, αυξήθηκε από τα 150.000 ευρώ στα 800.000 ευρώ. Επισημαίνεται ότι με βάση τις προηγούμενες διατάξεις για κάθε δωρεάν μεταβίβαση εν ζωή περιουσίας προς μία εκ των ανωτέρω κατηγοριών συγγενών το τμήμα αξίας της περιουσίας από τα 150.000,01 έως τα 300.000 ευρώ φορολογείτο με 1%, το τμήμα αξίας από τα 300.000,01 έως τα 600.000 ευρώ φορολογείτο με 5% και το τμήμα αξίας πάνω από τα 600.000 ευρώ φορολογείτο με 10%. Από την 1η Οκτωβρίου, όμως, το τμήμα αξίας μέχρι τα 800.000 ευρώ είναι αφορολόγητο και τυχόν επιπλέον ποσό αξίας πάνω από τις 800.000 ευρώ θα φορολογείται με 10%.
* Αφορολόγητη είναι, εφόσον πραγματοποιείται μόνο μέσω του τραπεζικού συστήματος, η γονική παροχή χρηματικού ποσού ή δωρεά χρηματικού ποσού μεταξύ συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης ή από παππού-γιαγιά προς εγγόνι ή από παιδί σε γονέα, συνολικού ύψους μέχρι 800.000 ευρώ. Με βάση το προηγούμενο καθεστώς οι εν λόγω παροχές φορολογούνταν με 10% από το πρώτο ευρώ. Επισημαίνεται επίσης ότι η συγκεκριμένη απαλλαγή μέχρι τα 800.000 ευρώ δεν ισχύει αν τα μετρητά δίδονται χέρι με χέρι. Σε κάθε τέτοια περίπτωση, θα εξακολουθεί να επιβάλλεται φόρος 10% από το πρώτο ευρώ του μεταβιβαζόμενου ποσού.
«SOS» της κτηματαγοράς
Παράγοντες εξάλλου της κτηματαγοράς τονίζουν ότι η ανωτέρω καθυστέρηση στην έκδοση της διευκρινιστικής εγκυκλίου από το υπουργείο, δεν αποκλείεται να «φορτώσει» όσο πλησιάζει το τέλος του έτους στα συμβολαιογραφεία μεγαλύτερο όγκο δουλειάς, καθώς πέρα από τις εν λόγω πράξεις θα πρέπει να ανταποκριθούν και στις αυξημένες μεταβιβάσεις (αγοραπωλησίες) ακινήτων που έχουν ήδη αρχίσει να διογκώνονται, αφού χιλιάδες είναι οι φορολογούμενου που «τρέχουν» να προλάβουν να ολοκληρώσουν τις διαδικασίες πριν από το τέλος του 2021 και την αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων από τις αρχές του 2022. Οι εν λόγω αυξήσεις κάθε άλλο παρά αμελητέες μπορεί να είναι, αφού με όσα θα ισχύσουν από τις αρχές του 2022, κατά μέσο όρο καταγράφεται αύξηση 8% στις 13.808 ζώνες στις οποίες εφαρμόζεται πλέον το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού.
Ειδικότερα, στο 55% των ζωνών καταγράφεται μέσος όρος αύξησης 19,5%, στο 21% μέσος όρος μείωσης 14,7% και στο 24% των ζωνών παραμένουν αμετάβλητες.
Από τις 165 ζώνες στις οποίες καταγράφεται επέκταση των αντικειμενικών αξιών, στις 133 η μέση αύξηση είναι 41%, ενώ όσον αφορά τις 3.473 ζώνες, που αποτελούν νέες εντάξεις, η εικόνα είναι η εξής:
- στο 40% αυτών καταγράφεται μέσος όρος αύξησης 26%.
- στο 44% των νέων εντάξεων παρουσιάζεται μείωση, με μέσο όρο 18%.
- στο 16% των νέων εντάξεων δεν παρουσιάζεται κάποια μεταβολή στην τιμή.
Όσον αφορά τις υφιστάμενες ζώνες, δηλαδή τις 10.165 ζώνες, η τάση είναι επίσης ανοδική αφού ο μέσος όρος της μεταβολής κυμαίνεται στο +9%, με δεδομένο ότι:
- το 60% των υφιστάμενων ζωνών παρουσιάζει αύξηση, με μέσο όρο 18%.
- το 13% των υφιστάμενων ζωνών παρουσιάζει μείωση, με μέσο όρο 11%.
- το 27% των υφιστάμενων ζωνών παραμένει αμετάβλητο.
