Του Τάσου Δασόπουλου
Στην έκθεση βιωσιμότητας του χρέους που περιλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκθεση για την 12η αξιολόγηση, καταλήγει ότι το χειρότερο σενάριο για το ελληνικό χρέος, είναι αυτό που προβλέπει χαμηλότερη ανάπτυξη της οικονομίας για τις επόμενες 10ετίες
Κοινός παρονομαστής, τόσο του βασικού όσο και των δύο εναλλακτικών σεναρίων, είναι ότι η Ελλάδα θα πρέπει να περάσει στα πρωτογενή πλεονάσματα από το 2023 με 1,5%% του ΑΕΠ και στην συνέχεια να επιτυγχάνει πλεονάσματα 2,2% του ΑΕΠ, από το 2024, ως το 2060. Εδώ, η ΕΕ χρησιμοποιεί τους όρους της συμφωνίας του 2018 για το χρέος, αφού δεν έχει υπάρξει κάποια αλλαγή στη διευθέτηση του ελληνικού χρέους.
Πιο ανησυχητική ίσως είναι η πρόβλεψη για την εξέλιξη του πραγματικού ρυθμού ανάπτυξης μεσοπρόθεσμα. Βασιζόμενη στις πρόσφατες φθινοπωρινές προβλέψεις η έκθεση εκτιμά ότι η ανάπτυξη από 7% φέτος και 5,2% το 2022 θα αρχίσει να υποχωρεί στο 3,6% το 2023 το 2,7% το 2024 και στο 1,2% το 2030. "Όλα αυτά ενώ στις προβλέψεις της, έχει συμπεριλάβει αυτήν τη φορά και την αναπτυξιακή ώθηση, που θα δώσουν στην ελληνική οικονομία τα κονδύλια του Ταμείου Ανάπτυξης.
Στις γενικές παρατηρήσεις της, η Κομισιόν σημειώνει ότι τα ταμειακά αποθέματα παραμένουν υψηλά φτάνοντας κοντά στα 40 δισεκατομμύρια στις αρχές Οκτωβρίου 2021, που είναι το υψηλότερο επίπεδο από τα τέλη του 2019 ενώ οι συνθήκες χρηματοδότησης παραμένουν ευνοϊκές. Σημειώνεται χαρακτηριστικά, ότι παρά τις πρόσφατες αυξήσεις, οι αποδόσεις παρέμειναν μεταξύ 110 και 150 μονάδων βάσης από τα τέλη Αυγούστου 2021.
Τα σενάρια για το χρέος
Από τα σενάρια που εξετάζει για την εξέλιξη της πορείας του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ διαπιστώνει ότι οι κίνδυνοι είναι περιορισμένοι βραχυπρόθεσμα, αλλά και μακροπρόθεσμα είναι πολύ πιθανό η βιωσιμότητα του χρέους να επιδεινωθεί.
Στο βασικό σενάριο, και με δεδομένο ότι θα συνεχιστεί το περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων, το ελληνικό χρέος θα αποκλιμακωθεί από το 203% του ΑΕΠ που προβλέπει ότι θα φτάσει φέτος στο 54,2% του ΑΕΠ το 2060, ενώ οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες θα παραμείνουν κάτω από το 15% του ΑΕΠ, μακροπρόθεσμα.
Στο σενάριο υψηλότερων επιτοκίων δανεισμού, λόγω του ύψους του χρέους (risk premium) και τις ίδιες βασικές παραδοχές για ανάπτυξη και πρωτογενές πλεόνασμα, το χρέος μειώνεται στο 90% του ΑΕΠ έως το 2060 και οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες κυμαίνονται γύρω στο 18% του ΑΕΠ από τη δεκαετία του 2030 και μετά.
Το χειρότερο από τα σενάρια που εξετάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι αυτό της χαμηλής ανάπτυξης, κατά το οποίο το επίπεδο του χρέους δεν υποχωρεί κάτω από το 120% μέχρι και το 2060 και οι χρηματοδοτικές ανάγκες ξεπερνούν μόνιμα το 20% του ΑΕΠ έως το 2050.
Θετικές οι πρόωρες πληρωμές
Στην έκθεση της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χαρακτηρίζει θετική την πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης να εξοφλήσει το υπόλοιπο των δανείων ύψους 1,8 δισ. προς το ΔΝΤ και να αρχίσει την αποπληρωμή και του διμερούς δανείου με τα κράτη μέλη της Ευρωζώνης (GLF) ύψους 52,3 δισ. ευρώ, αποπληρώνοντας 5,3 δισ., δηλαδή περίπου το 10% του δανείου.
Όπως τονίζεται, αυτό το πακέτο προπληρωμών έχει αμελητέο αντίκτυπο στη βιωσιμότητα του χρέους μακροπρόθεσμα, είναι ευπρόσδεκτο, καθώς στέλνει ένα θετικό μήνυμα στην αγορά σχετικά με την οικονομική θέση του το ελληνικό κράτος, επιμηκύνει τη μέση ληκτότητα του ελληνικού χρέους και δημιουργεί αποταμιεύσεις στις δαπάνες για τόκους και μειώνει τον συναλλαγματικό κίνδυνο.
