Της Ελευθερίας Κούρταλη
Συνεδριάζει σήμερα εκτάκτως στις 12:00 ώρα Ελλάδος το Διοικητικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας με θέμα τις τρέχουσες, έκτακτες όπως έχουν εξελιχθεί, συνθήκες στις αγορές οι οποίες και έχουν "χτυπήσει" το καμπανάκι του κατακερματισμού.
Τα spreads της περιφέρειας έχουν εκτοξευθεί σε υψηλά διετίας τουλάχιστον, με μεγάλη ταχύτητα, αρχίζοντας να αποσταθεροποιούν την βιωσιμότητα του χρέους τη στιγμή που η Τράπεζα ξεκινά έναν κύκλο σύσφιξης ο οποίος θα είναι πιθανόν πιο επιθετικός από ότι είχε αρχικά εκτιμηθεί.
Ένα νέο εργαλείο σταθεροποίησης είναι προφανώς προ των πυλών με πήγες της αγοράς να αναφέρουν πως σχετικές ανακοινώσεις σήμερα είναι δύσκολο να υπάρξουν αλλά όχι απίθανο, ωστόσο το σίγουρο είναι πως η ΕΚΤ θα συζητήσει αποκλειστικά αυτό το θέμα και έχει αποφασίσει να στείλει ένα ισχυρό μήνυμα, όπως εκτιμούν οι αναλυτές.
Ο απόηχος της συνεδρίασης της ΕΚΤ της περασμένης εβδομάδας ήταν κάτι που δεν περίμενε το Δ.Σ. Οι αγορές απάντησαν στην έλλειψη λεπτομερειών και στην άρνηση ουσιαστικά της Τράπεζας να αποκαλύψει το όποιο νέο "όπλο"" στήριξης, με "επίθεση" στα ομόλογα του Νότου, με την απόδοση του ελληνικού 10ετούς ομολόγου να εκτινάσσεται στο 4,72% σε υψηλά 4,5 ετών, ενώ το spread έσπασε το φράγμα των 300 μονάδων βάσης για πρώτη φορά από τον Μάρτιο του 2020, ενώ το ιταλικό spread ξεπέρασε τις 250 μονάδες βάσης, αγγίζοντας τα επίπεδα του Μαρτίου του 2020 και του Μαΐου του 2018 όταν η χώρα βίωνε πολιτική κρίση, με την απόδοση του 10ετούς να κινείται στα υψηλότερα επίπεδα από τα τέλη του 2013 και στο 4,18%. Σήμερα, μετά και την είδηση της έκτακτης συνεδρίασης της ΕΚΤ σημειώνεται αποκλιμάκωση με το ελληνικό 10ετές στο 4,5% και το ιταλικό στο 3,99%.
Η χθεσινή ομιλία της Ίζαμπελ Σνάμπελ έστειλε πάντως σαφές μήνυμα ότι η ΕΚΤ είναι έτοιμη να απλώσει το δίχτυ προστασίας στα ομόλογα του Νότου, ένα whatever it takes δηλαδή, τονίζοντας πως "δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, αν και όποτε χρειαστεί, μπορούμε και θα σχεδιάσουμε και θα χρησιμοποιήσουμε νέα εργαλεία για να διασφαλίσουμε τη μετάδοση της νομισματικής μας πολιτικής και ως εκ τούτου τη βασική εντολή μας για σταθερότητα των τιμών", προσθέτοντας πως "η δέσμευσή μας στο ευρώ είναι το εργαλείο μας κατά του κατακερματισμού. Η δέσμευση αυτή δεν έχει όρια".
Η Σνάμπελ υπογράμμισε πως η ΕΚΤ θα "απαντήσει" σε νέες έκτακτες περιστάσεις με υφιστάμενα και δυνητικά νέα εργαλεία. Αυτά τα εργαλεία μπορεί να είναι διαφορετικά, με διαφορετικές προϋποθέσεις, διάρκεια και μαξιλάρια ασφαλείας", τόνισε.
Αυτό μεταφράζεται από τους παρατηρητές της ΕΚΤ ως ένα νέο εργαλείο το οποίο θα έχει ίσως light conditionality και θα αφορά μικρότερες διάρκειες και ίσως μόνιμες και όχι προσωρινές αγορές ομολόγων.
Σε ό,τι αφορά στα υφιστάμενα εργαλεία, τα οποία είναι κυρίως οι ευέλικτες επανεπενδύσεις του PEPP τις οποίες και η ΕΚΤ ήθελε να εφαρμόσει πρώτα πριν δει εάν χρειαστεί ένα νέο εργαλείο, κατά τους αναλυτές ίσως να μην είναι αρκετές.
Σύμφωνα με υπολογισμούς περίπου 200 δισ. ευρώ ομόλογα του PEPP λήγουν τους επόμενους δώδεκα μήνες, ωστόσο, ακόμη και εάν διατεθεί όλο το ποσό του 12μηνου εμπροσθοβαρώς, ίσως να μην αρκεί.
Σε κάθε περίπτωση αυτό είναι το θέμα της σημερινής έκτακτης συνεδρίασης με πηγές να αναφέρουν πως δύο είναι τα πιθανά αποτελέσματα. Είτε θα είναι μία συνεδρίαση μικρής διάρκειας όπου θα συζητηθεί ο τρόπος αντιμετώπισης των πιέσεων που έχουν ασκηθεί στην αγορά, ακολουθούμενη από μία ανακοίνωση-μήνυμα ότι η ΕΚΤ θα κάνει ότι χρειαστεί εντός της εντολής της, είτε θα είναι μία συνεδρίαση διαρκείας με πιο ουσιαστικές ανακοινώσεις.
Κατά την Capital Economics πάντως, το ιταλικό spread θα πρέπει να διευρυνθεί κατά 100 μονάδες βάσης ακόμα και περίπου στις 350 μονάδες βάσης, για να αναγκάσει την ΕΚΤ να κάνει μια ισχυρότερη επίσημη δήλωση στήριξης για τα ομόλογα της περιφέρειας. Και ακόμη και τότε, οι αρχικές ανακοινώσεις της ΕΚΤ πιθανότατα θα απογοητεύσουν την αγορά.
Πάντως η ΕΚΤ δεν ήθελε να προχωρήσει σε προληπτική αποκάλυψη ενός συγκεκριμένου εργαλείου κρίσης καθώς θα μπορούσε να ωθήσει τους επενδυτές να τεστάρουν την αποτελεσματικότητά του, και προτιμούσε να περιμένει έως ότου υλοποιηθεί μια συγκεκριμένη απειλή, οπότε θα υπάρχει ισχυρή βούληση να δράσει εάν χρειαστεί.
Ωστόσο, όπως σημειώνουν οι αναλυτές, αν και τα spreads έχουν βρεθεί και υψηλότερα σε κρίσεις του παρελθόντος, το βέβαιο είναι πως τα ομόλογα του Νότου έχουν μπει σε φάση-κρίσης αυτή τη στιγμή με τα κόστος δανεισμού να έχουν υπερδιπλασιαστεί μέσα σε λίγους μήνες και να είναι ακόμη και οκτώ φορές πάνω από τα χαμηλά που είχαν βρεθεί όταν έτρεχε το PEPP.
