Της Ελευθερίας Κούρταλη
Οι περισσότερες μεγάλες αγορές μετοχών έχουν πλέον μετακινηθεί επίσημα σε έδαφος bear market, σημειώνει η Goldman Sachs. Αυτό που έχει προκαλέσει η εν λόγω στροφή είναι η αύξηση στο κόστος του κεφαλαίου και οι κίνδυνοι ύφεσης. Υπάρχουν τώρα δύο κρίσιμα ζητήματα για τους επενδυτές. Πρώτον, πόσο περαιτέρω θα κρατήσει αυτή η πτώση πριν οι τιμές των μετοχών αγγίξουν τον "πάτο" και δεύτερον τι είδους χαρακτηριστικά θα παρουσιάσει ο νέος κύκλος.
Η Goldman Sachs εξέτασε τις bear markets που βιώσαν οι μετοχές από τη δεκαετία του 1900 και τις χώρισε σε τρεις τύπους - δομικές, κυκλικές και βάσει συμβάντων, αναλύοντας τη μέση απόδοση και διάρκεια για κάθε μία από αυτές.
Θεωρεί ότι αυτή που βιώνουμε είναι μια "κυκλική" bear market με ισχυρότερους ισολογισμούς του ιδιωτικού τομέα και αρνητικά πραγματικά επιτόκια που αντισταθμίζουν πολλούς από τους συστημικούς κινδύνους που συνδέονται με τις μεγαλύτερες και βαθύτερες "διαρθρωτικές" bear markets. Ο κύριος οδηγός μιας τυπικής κυκλικής bear market είναι ότι ο πληθωρισμός και τα επιτόκια αυξάνονται και οι αγορές τιμολογούν τον κίνδυνο ύφεσης. Αν και είναι δύσκολο να είναι κανείς ακριβής, όπως σημειώνει η Goldman, φαίνεται ότι οι περισσότερες αγορές μετοχών τιμολογούν τον κίνδυνο μιας ήπιας (και όχι βαθιάς) ύφεσης.
Κατά μέσο όρο, οι κυκλικές bear markets χαρακτηρίζονται από μία βουτιά της τάξης του 30% από την κορυφή έως το κατώτατο σημείο και διαρκούν δύο χρόνια και χρειάζονται περίπου πέντε χρόνια για να επανέλθουν πλήρως στο σημείο εκκίνησής τους. Όσον αφορά την απόδοση πλησιάζουμε σε αυτό το είδος sell-off, αλλά η διάρκεια είναι μέχρι στιγμής πιο σύντομη, όπως εξηγεί η αμερικανική τράπεζα.
Πότε θα τελειώσει η bear market
Οι περισσότερες bear markets τελειώνουν όταν οι οικονομικές συνθήκες είναι ακόμα άσχημες, αλλά υπάρχει η αίσθηση ότι δεν επιδεινώνονται πλέον με τον ίδιο ρυθμό. Σε αυτό το πλαίσιο, η τρέχουσα bear market έχει δρόμο ακόμη, ιδίως όσον αφορά την τιμολόγηση δυνητικά υψηλότερων επιτοκίων και term premia (συντελεστής αποζημίωσης που λαμβάνει ένας επενδυτής όταν αφαιρεθούν όλες οι επιπτώσεις του πληθωρισμού και άλλων οικονομετρικών παραγόντων) στις αγορές ομολόγων.
Ακόμα κι αν τελικά οι αποδόσεις των ομολόγων δεν αυξηθούν πολύ περισσότερο, φαίνεται πιθανό ότι οι αγορές θα αποτιμήσουν τουλάχιστον τον κίνδυνο ότι θα το κάνουν πριν μπορέσουμε να δούμε μια πραγματική ανάκαμψη, τονίζει η Goldman.
Οι οικονομικές συνθήκες των ΗΠΑ έχουν "σφίξει" γρήγορα, αλλά δεν είναι τόσο σφιχτές με βάση τα ιστορικά πρότυπα. Αυτό υποδηλώνει είτε ότι τα επιτόκια πρέπει να αυξηθούν περαιτέρω είτε ότι οι αγορές πρέπει να τιμολογήσουν αυτόν τον κίνδυνο (και να υποχωρήσουν περαιτέρω), κάτι που θα οδηγούσε σε περαιτέρω σύσφιξη των χρηματοοικονομικών συνθηκών ούτως ή άλλως.
Τα σημάδια
Σύμφωνα με την ανάλυση της Goldman Sachs, ο "πάτος" σε μια κυκλική bear market συνήθως έρχεται περίπου 6-9 μήνες πριν από τον "πάτο" στα κέρδη ανά μετοχή (EPS).
Επίσης, σύμφωνα με την ιστορία, οι bear markets ξεκινούν όταν ο δείκτης ISM είναι σχετικά υψηλός (κοντά στο 55) και για τους πρώτους 6-12 μήνες μιας bear market, ο ISM συχνά παραμένει πάνω από 50, αλλά τους τελευταίους μήνες της bear market συνήθως υποχωρεί κάτω από το όριο του 50.
Ένα άλλο σημάδι είναι πως η bear market συνήθως πιάνει "πάτο" όταν βρισκόμαστε σε ύφεση, αλλά όχι ακόμη στο ναδίρ όσον αφορά την παραγωγή, δηλαδή ουσιαστικά τελειώνει 1-2 τρίμηνα πριν από το οικονομικό ναδίρ και μετά την κορύφωση του πληθωρισμού. Το σημείο καμπής είναι συχνά γύρω από την περίοδο που οι προσδοκίες για τα επιτόκια αρχίζουν να μετριάζονται. Επίσης, ο πληθωρισμός πρέπει να κορυφωθεί και να αρχίσει να δείχνει ξεκάθαρα σημάδια επιβράδυνσης για να πραγματοποιήσουν στροφή οι αγορές μακριά από την bear market.
Από την άποψη της αποτίμησης, ενώ έχει σημειωθεί σημαντικό de-rating και ορισμένες αγορές διαπραγματεύονται κάτω από τις μέσες αποτιμήσεις, η τιμολόγηση είναι πιο συνεπής με μια ήπια ύφεση παρά με μια μέση ή βαθιά ύφεση, αφήνοντάς τις εκτεθειμένες σε περαιτέρω επιδείνωση των προσδοκιών.
Επιπλέον, σχεδόν κάθε ύφεση τα τελευταία 30 χρόνια ήταν συνάρτηση ενός σοκ ζήτησης, αλλά αυτό που βιώνουμε είναι ένα σοκ προσφοράς. Αυτό σημαίνει ότι η νομισματική πολιτική είναι λιγότερο ισχυρή, απαιτεί περισσότερη δημοσιονομική παρέμβαση και αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό σε μια εποχή που οι αποδόσεις των ομολόγων αυξάνονται και οι δείκτες χρέους/ΑΕΠ είναι υψηλοί.
Πώς θα μοιάζει η νέα bull market
Αν και η Goldman Sachs πιστεύει ότι βρισκόμαστε στα τελευταία στάδια μιας κλασικής κυκλικής bear market (που οδηγείται από την αύξηση του κόστους του κεφαλαίου και τους φόβους ύφεσης), πιστεύει ότι βρισκόμαστε στα πολύ πρώτα στάδια ενός δομικά διαφορετικού κύκλου.
Οι "παραδοσιακοί κύκλοι" σε μεγάλο μέρος του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα ήταν σχετικά ασταθείς και βραχύβιοι. Οι μετοχές εξελίχθηκαν σε έναν "σύγχρονο κύκλο" που ωθήθηκε από χαμηλότερο πληθωρισμό και επιτόκια, ανεξάρτητες κεντρικές τράπεζες, παγκοσμιοποίηση, χαμηλότερη αστάθεια και υψηλότερη κερδοφορία.
Η Goldman πιστεύει ότι οι αγορές μετά την bear market θα μπουν σε έναν νέο κύκλο, αυτόν που περιγράφει ως "Μεταμοντέρνο" κύκλο, 'Post Modern' Cycle, που θα είναι διαφορετικός από πολλές απόψεις, τις εξής:
- Ο πληθωρισμός είναι μεγαλύτερος κίνδυνος από τον αποπληθωρισμό – αυξάνοντας το κόστος του κεφαλαίου
- Η περιφερειοποίηση κυριαρχεί έναντι της παγκοσμιοποίησης
- Οι πόροι σπανίζουν με ακριβό εργατικό δυναμικό και εμπορεύματα – πυροδοτώντας επενδύσεις
- Υπάρχει ανάγκη για περισσότερες επενδύσεις και κεφαλαιοποίηση, οι κυβερνήσεις γίνονται πιο ενεργές
- Οι επενδυτές εστιάζουν περισσότερο στα περιθώρια παρά στα έσοδα.
Σε αυτόν τον "Μεταμοντέρνο" Κύκλο, η αμερικάνικη τράπεζα εκτιμά επίσης ότι οι αποδόσεις των μετοχών θα είναι πιο αδύναμες καθώς τα επιτόκια (ονομαστικά και πραγματικά) θα είναι υψηλότερα και άρα θα προσφέρουν μικρότερη στήριξη, με την bull market που θα ακολουθήσει να είναι ‘Fat & Flat’ δηλαδή με μεγάλο εύρος διακύμανσης αλλά με χαμηλότερες συνολικές αποδόσεις.
