Μνήμες από τον «εφιάλτη» του 1976, όταν εν μέσω κρίσης χρέους, η κυβέρνηση αναγκάστηκε να ζητήσει πακέτο διάσωσης από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ξυπνούν στη Βρετανία. Τις τελευταίες ημέρες, το κόστος δανεισμού έχει εκτιναχθεί και η λίρα έχει υποχωρήσει, σε έναν σπάνιο συνδυασμό που δείχνει ότι οι επενδυτές ενδεχομένως να χάνουν την εμπιστοσύνη τους στην ικανότητα της κυβέρνησης να θέσει το χρέος και τον πληθωρισμό υπό έλεγχο.
Οι εξελίξεις αυτές θυμίζουν την μίνι δημοσιονομική κρίση της Liz Truss, αλλά σύμφωνα με ανάλυση του πρώην αξιωματούχου της Τράπεζας της Αγγλίας, Martin Weale, οι ομοιότητες με την κρίση χρέους της δεκαετίας του 1970 είναι περισσότερες.
Ο Weale προειδοποιεί ότι η κυβέρνηση των Εργατικών θα αναγκαστεί να καταφύγει σε μέτρα λιτότητας για να καθησυχάσει τις αγορές ότι μπορεί να αντιμετωπίσει το κλιμακούμενο βρετανικό χρέος, εάν το κλίμα δεν αλλάξει.
Παράλληλα, η εκτίναξη του κόστους δανεισμού απειλεί να εξανεμίσει το μικρό περιθώριο των 9,9 δισ. λιρών που έχει η υπουργός Οικονομικών Rachel Reeves έναντι των δημοσιονομικών κανόνων της.
Κατά κανόνα, η αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων λειτουργεί υποστηρικτικά για το νόμισμα της χώρας, αλλά το πρωί της Πέμπτης, η λίρα βυθίστηκε κάτω από τα 1,23 δολάρια, στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Νοέμβριο του 2023, έχοντας ξεκινήσει τη χρονιά πάνω από τα 1,25 δολάρια.
Βέβαια, η πτώση της λίρας απέχει ακόμα από τη βουτιά που σημειώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2022, όταν έπεσε από τα επίπεδα των 1,17 δολαρίων, κάτω από τα 1,07 δολάρια, σε λίγες εβδομάδες.
Ασφαλώς, οι πιέσεις στα βρετανικά ομόλογα σημειώνονται εν μέσω ενός παγκόσμιου sell off, όμως αναλυτές και επενδυτές τις συνδέουν με την επιφυλακτικότητα της αγοράς γύρω από την υπόσχεση των Εργατικών να χρηματοδοτήσουν μια μεγάλη αύξηση των δαπανών μέσω της ταχύτερης ανάπτυξης.
«Δεν έχουμε δει τον τοξικό συνδυασμό μιας απότομης πτώσης της στερλίνας και της αύξησης των μακροπρόθεσμων επιτοκίων από το 1976. Αυτό οδήγησε στη διάσωση από το ΔΝΤ», είπε σε συνέντευξή του στο Bloomberg ο Weale, που σήμερα είναι καθηγητής στο King’s College. «Μέχρι στιγμής δεν βρισκόμαστε σε αυτή τη θέση, αλλά θα πρέπει να είναι ένας από τους εφιάλτες της υπουργού Οικονομικών», πρόσθεσε.
Έχει περάσει σχεδόν μισός αιώνας από τότε που η Βρετανία αναγκάστηκε να ζητήσει δάνειο διάσωσης ύψους 3,9 δισ. δολαρίων από το ΔΝΤ, αφότου το διπλό έλλειμμα –δημοσιονομικό και εμπορικό- βύθισε την χώρα σε κρίση. Ως αντάλλαγμα, η κυβέρνηση συμφώνησε σε μέτρα λιτότητας.
Σήμερα, η Βρετανία εμφανίζει και πάλι διπλά ελλείμματα.
Το αποτέλεσμα είναι ότι η απόδοση του 10ετούς κρατικού ομολόγου αυξήθηκε στο 4,82%, τα υψηλότερα επίπεδα από τον Αύγουστο του 2008. Μάλιστα, από τις αρχές του έτους αυξάνεται γρηγορότερα από ό,τι το κόστος δανεισμού της Γαλλίας, μιας χώρας η οποία βρίσκεται εν μέσω πολιτικής κρίσης, δανείζεται περισσότερα και έχει υψηλότερο χρέος από τη Βρετανία.
Παρότι η Βρετανία διαθέτει χαμηλότερο χρέος από τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ιαπωνία, αυτό πλησιάζει το 100%, αφότου αυξήθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Το Office for Budget Responsibility προβλέπει ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα, στο 4,5% του ΑΕΠ το 2024-25, πριν να μειωθεί τα επόμενα χρόνια.
Σύμφωνα με επενδυτές που μίλησαν στο Bloomberg, στο επίκεντρο των τελευταίων κινήσεων στις αγορές βρίσκονται οι ανησυχίες για το κατά πόσο οι Εργατικοί μπορούν να εφαρμόσουν τα δημοσιονομικά τους σχέδια, τα οποία στηρίζονται σε αισιόδοξες εκτιμήσεις για την ανάπτυξη. Ανησυχίες εκφράζονται επίσης και για τον πληθωρισμό.
Η Deutsche Bank υπολογίζει ότι το βάρος των τόκων της χώρας το 2029/30 θα είναι 10 δισ. λίρες υψηλότερο από ό,τι περίμενε η Reeves όταν συνέταξε τον προϋπολογισμό, ενώ το Bloomberg Economics υπολογίζει το κόστος από την αύξηση των αποδόσεων των ομολόγων στις 12 δισ. λίρες.
moneyreview.gr
