Στο μικροσκόπιο των επενδυτών επιτόκια και τράπεζες
Μαίρη Βενέτη
Μαίρη Βενέτη
22/03/2023 • 00:00
ΑΓΟΡΕΣ
Βελτιωμένο το επενδυτικό κλίμα χθες και πιθανότατα και σήμερα εν αναμονή των ανακοινώσεων της Fed η οποία θα καθορίσει σε έναν μεγάλο βαθμό τη συνέχεια της πορείας των αγορών.
Αν και είναι νωρίς να πει κανείς αν τα χειρότερα της τραπεζικής κρίσης έχουν περάσει μετά τη διάσωση της Credit Suisse από την UBS και την άμεση παρέμβαση της Fed για την προστασία των καταθέσεων στις προβληματικές περιφερειακές τράπεζες των ΗΠΑ, εντούτοις η συντονισμένη κίνηση των μεγαλύτερων κεντρικών τραπεζών του πλανήτη για την ενίσχυση της ρευστότητας σε παγκόσμιο επίπεδο «έσωσε» την παρτίδα, τουλάχιστον προς το παρόν.
Οι αγορές αναγνώρισαν τα ισχυρά αντανακλαστικά, έστω με τους αστερίσκους της διαχείρισης των ομολόγων ΑΤ1 της Credit Suisse- η ελβετική κυβέρνηση συμφώνησε να αλλάξει η νομοθεσία(!) και να παρακάμψει την έγκριση των μετόχων(!!) ώστε η χρηματοπιστωτική ρυθμιστική αρχή της χώρας να μηδενίσει τα ομόλογα - δεδομένου ότι οι ευρωπαϊκές τραπεζικές αρχές έσπευσαν με κοινή τους ανακοίνωση να καθησυχάσουν τους ομολογιούχους ότι εντός της Ευρωζώνης δεν υπάρχει χώρος για μια παρόμοια διαχείριση.
Η ανακοίνωση αυτή μαζί με την επαναλαμβανόμενη δήλωση της Προέδρου της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ ότι είναι έτοιμη να λάβει ό,τι μέτρα χρειαστούν για τη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, φαίνεται ότι έδρασαν καταλυτικά, σηματοδοτώντας δυναμική επαναφορά για τις ευρωπαϊκές μετοχές.
Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν έδωσε τη δική της μάχη, κάνοντας τη δήλωση –κλειδί: ενδέχεται να ληφθούν περαιτέρω μέτρα για την προστασία των τραπεζικών καταθετών, εάν μικρότερα ιδρύματα υποστούν φυγή καταθέσεων και υπάρξουν κίνδυνοι ευρύτερης μετάδοσης.
H δήλωση αυτή ακολούθησε στην ουσία την έκκληση της Συμμαχίας Μεσαίου Μεγέθους Τραπεζών της Αμερικής-περιλαμβάνει τράπεζες με περιουσιακά στοιχεία έως και 100 δισ. δολ.- προς τις ρυθμιστικές αρχές να άρουν το τρέχον ανώτατο όριο στην εγγύηση καταθέσεων.
Σύμφωνα με το Bloomberg o οργανισμός εξέφρασε την ανησυχία του ότι, εάν κάποιο άλλο περιφερειακό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα χρεοκοπήσει, περισσότεροι καταθέτες θα μεταφέρουν τα χρήματά τους στις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας, ανεξάρτητα από την υποκείμενη υγεία των μικρότερων ανταγωνιστών τους.
Ο μηχανισμός που δημιουργήθηκε εδώ και δέκα ημέρες από την Fed προκειμένου να δώσει ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα, έπαιξε επίσης κομβικά «σωτήριο» ρόλο.
Για του λόγου το αληθές, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις της Fed την προηγούμενη Πέμπτη, η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ μέσα σε μερικές μόλις μέρες δάνεισε περίπου 12 δισ. δολ. στις αμερικανικές τράπεζες στο πλαίσιο του μηχανισμού που δημιουργήθηκε στις 12 Μαρτίου, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στα αιτήματα αναλήψεων των πελατών τους.
Tα σενάρια διαχείρισης μελλοντικών κρίσεων
Σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, oι Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν επιφορτιστεί με ένα ιδιαίτερα ασυνήθιστο επιχειρησιακό σχέδιο αυτές τις ημέρες: μελετούν τρόπους με τους οποίους στην περίπτωση που η κατάσταση με τις περιφερειακές τράπεζες επιδεινωθεί, θα μπορούσαν να επεκτείνουν προσωρινά την κάλυψη της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Εγγύησης Καταθέσεων –FDIC- σε όλες τις καταθέσεις.
Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ εξετάζει εάν οι ομοσπονδιακές ρυθμιστικές αρχές έχουν αρκετή εξουσία «έκτακτης ανάγκης», προκειμένου να μπορέσουν, αν χρειαστεί, να εγγυηθούν προσωρινά καταθέσεις μεγαλύτερες από το τρέχον ανώτατο όριο των 250.000 δολαρίων χωρίς επίσημη συναίνεση από το Κογκρέσο.
Δεδομένου ότι το «προσωρινά» είναι μια ρηξικέλευθη στόχευση- με την έννοια ότι οι πιέσεις της αγοράς το πιο πιθανό είναι να επανέλθουν δριμύτερες λίγο πριν την εκπνοή των εγγυήσεων προκειμένου να παραμείνουν σε ισχύ- ευτυχώς που μια τέτοια κίνηση δεν είναι απαραίτητη, τουλάχιστον επί του παρόντος, χάρη στα μέτρα που έλαβαν οι ρυθμιστικές αρχές το προηγούμενο σαββατοκύριακο προκειμένου να βοηθηθούν οι τράπεζες να ανταποκριθούν σε οποιεσδήποτε απαιτήσεις για αναλήψεις.
Πράγματι, τα μέτρα αυτά μέχρι στιγμής «έπιασαν τόπο» και οι καταθέσεις αρχίζουν να σταθεροποιούνται στις περιφερειακές τράπεζες, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, οι εκροές έχουν αντιστραφεί «μετρίως».
Γιατί όμως παρά τη βελτίωση, οι ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ αναζητούν το νομικό πλαίσιο για μια πιθανή επέκταση της εγγύησης της FDIC;
Προφανώς, φοβούνται ότι η πρόσφατη αναταραχή δεν ήταν η τελευταία και φοβούνται πιθανά μελλοντικά bank run σε περιφερειακές τράπεζες. Γι’ αυτό και καταστρώνουν σχέδια έκτακτης ανάγκης που θα μπορούσαν να στηριχθούν στο Ταμείο Σταθεροποίησης Συναλλάγματος, το οποίο χρησιμοποιείται συνήθως για την αγορά ή την πώληση νομισμάτων και για την παροχή χρηματοδότησης σε ξένες κυβερνήσεις. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια έχει χρησιμοποιηθεί ως backstop για διευκολύνσεις έκτακτης δανειοδότησης από τη Fed.
Ο λόγος που εξετάζεται το Ταμείο Σταθεροποίησης Συναλλάγματος ως εφεδρικό σχέδιο αν προκύψει δριμύτερο πρόβλημα από το μέτωπο των περιφερειακών τραπεζών, είναι ότι το συγκεκριμένο ταμείο τελεί υπό την πλήρη εξουσία του Υπουργού Οικονομικών.
Αυτό εξασφαλίζει ότι σε περίπτωση μελλοντικής κρίσης δεν θα χαθεί πολύτιμος χρόνος σε διαμάχες μεταξύ βουλευτών και γερουσιαστών όσον αφορά τυχόν αλλαγές στο τρέχον ανώτατο όριο εγγύησης των 250.000 δολαρίων της FDIC.
Βλέπετε, είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο θέμα με υψηλό διακύβευμα τον ηθικό κίνδυνο, καθώς μια καθολική εγγύηση για όλες τις τραπεζικές καταθέσεις θα ενθάρρυνε πιθανόν ανεύθυνες συμπεριφορές. (σ.σ:Εκτός ίσως και αν υπήρχαν συγκεκριμένες συντεταγμένες και αυστηρές προϋποθέσεις τις οποίες θα της παρουσιάσουμε σε επόμενο άρθρο).
Το στοίχημα των επιτοκίων
Πριν περίπου δέκα ημέρες, η επενδυτική κοινότητα εκτιμούσε ότι η Fed θα φτάσει σταδιακά τα επιτόκια της κοντά στο 6% και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα ξεπεράσει το 4%.
Πλέον, υπάρχουν πολλοί αναλυτές που πιστεύουν ότι η τραπεζική κρίση των τελευταίων δύο εβδομάδων σηματοδοτεί το τέλος κάπου εδώ του κύκλου σύσφιξης. Ως εκ τούτου, δεν αποκλείουν ακόμα και μειώσεις επιτοκίων στις ΗΠΑ μέχρι το τέλος του έτους.
Το γεγονός δε ότι η Fed όσο και πέντε άλλες κεντρικές τράπεζες ανακοίνωσαν συντονισμένη δράση για την ενίσχυση της ρευστότητας μέσα από τις συμφωνίες swap για δολάρια ΗΠΑ το απόγευμα της Κυριακής που μας πέρασε, ενίσχυσε την εκτίμηση των αναλυτών πως ο κύκλος σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής ενδέχεται να πλησιάζει το τέλος του.
Σύμφωνα με τα σχετικά futures επίσης, η αγορά ποντάρει μεν σε μεγάλο βαθμό ότι η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ θα ανακοινώσει σήμερα μία αύξηση της τάξεως των 25 μονάδων βάσης, εντούτοις είναι μετρήσιμο και το ποσοστό της παύσης των αυξήσεων εδώ και τώρα.
Βέβαια, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Η Fed καλείται να ανακαλύψει τη χρυσή τομή μεταξύ της ανάγκης να αντιμετωπιστεί η τραπεζική κρίση μέσω της παροχής περαιτέρω ρευστότητας - οι αμερικανικές τράπεζες δανείστηκαν πρόσφατα ρεκόρ κεφαλαίων από τη Fed- και της ανάγκης να οριοθετηθεί ο πληθωρισμός σε δραματικά χαμηλότερα επίπεδα από τα τρέχοντα.
Το πιο πιθανόν λοιπόν είναι πράγματι να μειώσει τον ρυθμό αύξησης των επιτοκίων, δίνοντας χρόνο να ηρεμήσουν οι αγορές, αλλά και να «χωνέψει» η οικονομία τις αυξήσεις που ήδη έχουν γίνει, για όσο χρόνο όμως της το επιτρέπουν τα μακροοικονομικά στοιχεία.
Και η αλήθεια είναι ότι αυτή τη στιγμή κάποια μακροοικονομικά στοιχεία της επιτρέπουν να αφήσει το πόδι από το γκάζι:
-Ο πρόδρομος δείκτης οικονομικού κλίματος μειώθηκε σε μηνιαία βάση τον Φεβρουάριο (-0,3%) για ενδέκατο συνεχόμενο μήνα και σε ετήσια βάση εμφάνισε τη μεγαλύτερη υποχώρηση (-6,5%, Ιανουάριος: -5,9%) από τα μέσα του 2020, καταδεικνύοντας ότι η οικονομική δραστηριότητα, αναμένεται να εξασθενίσει σε ορίζοντα εξαμήνου.
-Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του Πανεπιστημίου του Michigan σύμφωνα με την αρχική μέτρηση υποχώρησε τον Μάρτιο χαμηλότερα, στις 63,4 μονάδες από το αναμενόμενο των 67 μονάδων.
-Ο δείκτης μακροπρόθεσμων πληθωριστικών προσδοκιών 5-10 ετών υποχώρησε ελαφρώς στο 2,8% από 2,9% τον Φεβρουάριο και ο αντίστοιχος δείκτης ενός έτους εμφάνισε χαμηλό (3,8%) από τον Απρίλιο του 2021.
Γίνεται κατανοητό ότι τα παραπάνω στοιχεία βοηθούν τον Πάουελ και με το παραπάνω να δώσει στις αγορές αυτό που θέλουν σήμερα.
Η μητέρα των αγορών ο S&P500, ήδη πήρε θέση «εκκίνησης», κλείνοντας χθες πάνω από τον εκθετικό μέσο των 200 ημερών. Πολλά βέβαια θα εξαρτηθούν από το τι εκπλήξεις μπορεί ακόμα να μας επιφυλάσσουν οι «διαχειριστικές ατασθαλίες» της εποχής των μηδενικών επιτοκίων.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά,συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
